Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2011

Ο Ιερέας (Priest, 1994) μια ταινία της Αντωνίας Μπερντ (Antonia Bird)





Τους κανόνες της ηθικής, που δεν είναι νόμοι, τους διαμορφώνει η κοινωνία κατά πως κρίνει αυτή αναλογιζόμενη πάντα τις ανάγκες της. Όπως είναι φυσικό, άμα διαφοροποιηθούν οι ανάγκες, διαφοροποιούνται και οι κανόνες της ηθικής που καθορίζουν κανονιστικά και όχι νομικά την ανθρώπινη συμπεριφορά, ώστε να πετύχουν μια ομοιομορφία που διευκολύνει την κοινωνία στον έλεγχο των μελών της. Ωστόσο επειδή οι κανόνες της ηθικής, τουλάχιστον, εκείνοι που δεν είναι νόμοι, άρα κατοχυρωμένοι, δύσκολα τηρούνται αν δεν επιτηρούνται, προέκυψε η ανάγκη ενός ανώτερου όντος ενός φανταστικού επιτηρητή, που τον ονόμασαν Θεό και που δουλειά του είναι να κρατάει την κοινωνία σε τάξη, ενεργώντας κατευθείαν στη συνείδηση. Έτσι προτιμήσεις έξω από τα συνηθισμένα θα στηλιτευτούν αν και η ιστορία τροποποιεί τους κανόνες της ηθικής και δεν μένει καθηλωμένη σε δόγματα σταθερά και αμετακίνητα όπως κάνουν οι θρησκείες με τα δόγματα που απορρέουν από αυτές.
Είναι γνωστό το πως ο χριστιανισμός -όλων των αιρέσεων και δογμάτων- αντιμετωπίζει την ομοφυλοφιλία. Μπορεί βέβαια στην Καινή Διαθήκη να μην υπάρχει λέξη του Χριστού, -των Ευαγγελιστών καλύτερα- που να μιλάει για το θέμα, οι πατέρες -μην ξεχνάμε ότι ο χριστιανισμός ως θρησκεία είναι δημιούργημά τους- δεν ήταν δυνατό να αφήσουν απέξω το φλέγον αυτό θέμα. Έτσι φρόντισαν να συμπεριέλαβαν την ομοφυλοφιλία στα μεγαλύτερα αμαρτήματα -η αμαρτία είναι ως γνωστό γέννημα του χριστιανισμού, στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε- φοβερίζοντας με τιμωρίες, καζάνια που σε περιμένουν στην κόλαση και ότι ανατριχιαστικό μπορείς να φανταστείς. Παρ' όλα αυτά όμως δεν φαίνεται να πτόησαν την ανθρωπότητα, αφού η προτίμηση αυτή, σταθερά, από καταβολής κόσμου, παραμένει αμετάβλητη. Οι αρχαίοι Έλληνες, δεν είχαν αναπτύξει την πίστη ότι μια θεία δύναμη έχει αποκαλύψει στην ανθρωπότητα έναν κώδικα νόμων, με σκοπό τη ρύθμιση της σεξουαλικής συμπεριφοράς. Δε διέθεταν δηλαδή θρησκευτικούς θεσμούς με την εξουσία να επιβάλλουν σεξουαλικές απαγορεύσεις. Με άλλα λόγια, δεν υπήρχε εξ ουρανών εντολή, για καθορισμό προτύπου στον έρωτα, ούτε καλλιέργεια φόβου θείας τιμωρίας, σε περίπτωση ανυπακοής. Ο ίδιος ο Δίας, πατέρας θεών και ανθρώπων, δεν έχανε την ευκαιρία να «ξεστρατίζει» απολαμβάνοντας τον έρωτα με αγόρια και κορίτσια.


Η καλοφτιαγμένη ταινία Ο Ιερέας (Priest, 1994) της Αντωνίας Μπερντ (Antonia Bird), είναι ένα κοινωνικό μελόδραμα, μια αλληγορία, αλλά και μια φιλοσοφική προσέγγιση για το πως η εκκλησία εθελοτυφλεί και υποκρίνεται, έχοντας φτάσει πλέον σε ένα τέλμα. Η σπουδαία ταινία της Bird καταπιάνεται με τις συγκρούσεις σε διάφορα επίπεδα ενός ιερέα της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας.
Λοιπόν έχουμε και λέμε. Ο πατέρας Greg Pilkington (Linus Roache) φτάνει στη νέα του ενορία της St. Mary's στο Λίβερπουλ, και αναλαμβάνει καθήκοντα. Θα συλλειτουργεί παρέα με τον πατέρα Matthew Thomas (Tom Wilkinson), ο οποίος αδιαφορώντας για τον όρκο της αγαμίας των καθολικών ιερέων, μια χαρά έχει σχέσεις με την οικονόμο του Maria Kerrigan (Cathy Tyson). Ο Greg είναι ομοφυλόφιλος, έτσι ένα βράδυ αφού τελειώσει με τα εκκλησιαστικά του καθήκοντα, βγάζει τα ράσα, ντύνεται, και πάει σε ένα gay μπαρ της περιοχής, όπου συναντά τον Graham (Robert Carlyle) με τον οποίο αφού πάνε σπίτι του, θα δοκιμάσουν τους... σουμιέδες του κρεβατιού του και θα δουν ότι μια χαρά τρίζουν. Ο Graham όμως δεν γνωρίζει τίποτα για τον Greg και την δουλεία του.
Εν τω μεταξύ, η μικρούλα Lisa Unsworth (Christine Tremarco) πάνω στην εξομολόγηση εκμυστηρεύεται στον Greg ότι είναι θύμα αιμομικτικής σεξουαλικής κακοποίησης από τον πατέρα της, ο οποίος επιβεβαιώνει την ιστορία της στον Greg. Έλα όμως που και οι δύο έχουν αποκαλύψει το μυστικό τους στην εξομολόγηση. Έτσι ο πατέρας της Lisa απαιτεί από τον Greg να μην μιλήσει, τηρώντας το απόρρητο του ιερού μυστηρίου της εξομολόγησης. Ο Greg βρίσκεται εγκλωβισμένος μέσα στους νόμους της ίδιας της εκκλησιάς και προσπαθεί να προειδοποιήσει τη μητέρα του κοριτσιού, να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κόρη της. Όταν όλα -και η σεξουαλική κακοποίηση της μικρής από τον πατέρα της, αλλά και η σχέση του Greg με τον Graham- μαθαίνονται, ο Greg θα βρεθεί μεταξύ δύο πυρών.
Η σκηνοθέτης θέτει το όλο θέμα στη σωστή του βάση, ορίζοντας την κρίση της πίστης του πατέρα Greg που δεν απορρέει μόνο από τα τεκταινόμενα. Μπορεί σε μια πρώτη ανάγνωση η σεξουαλικότητα να είναι η αφορμή. Αν πάμε πιο μέσα όμως, το φύλο είναι απλώς ένα παράθυρο μέσω του οποίου θα δούμε βαθύτερα μέσα στην ψυχή, τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, ομοφυλόφιλος ή μη. Στο μικρόκοσμο της ενορίας καθρεφτίζεται ο κόσμος όλος, είναι μπορεί να πει κανείς μια ζοφερή μικρογραφία του.
Η ταινία εννοείται ότι προκάλεσε αρνητικά σχόλια από την πλευρά της καθολικής εκκλησίας. Δυστυχώς οι περισσότερες αρνητικές κριτικές δεν είδαν καν το πρόβλημα, αλλά εξαπολύοντας λιβέλους για την σκηνοθέτιδα, επαναλάμβαναν μονότονα τα τσιτάτα των εκκλησιαστικών κύκλων. Είναι κρίμα για μια τέτοια ταινία που προσφέρει αφειδώς το πεδίο για εποικοδομητικό διάλογο και ενδοσκόπηση. Και μιλάμε για όλα τα δόγματα στους κύκλους των οποίων η ομοφυλοφιλία, ήταν και είναι πάντα παρούσα, τόσο όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Κάπου ο Greg εξομολογείται στον Matthew: «Έρχομαι σ 'αυτόν (τον Ιησού, όπως φαίνεται στο σταυρό) για βοήθεια, και βλέπω ένα γυμνό άνδρα, απόλυτα επιθυμητό».
Η σκηνοθέτης, μας ανοίγει ένα παράθυρο με θέα στα σύγχρονα προβλήματα, τόσο των ομοφυλόφιλων, όσο της εκκλησίας και κατ' επέκταση της κοινωνίας.
Μια ζοφερή παραβολή για τη στενομυαλιά της εκκλησίας και μια μελέτη της ηθικής και το πως αυτή εννοείται.

Σημειώσεις και σύνδεσμοι


Η ταινία στο imdb: Εδώ
Η ταινία στη Βικιπαίδεια: Εδώ
Σκηνή της ταινίας στο YouTube: Εδώ
Σκηνές της ταινίας στο YouTube: Εδώ

© φωτογραφιών, Miramax Films - all rights reserved.
© κειμένου: www.gayekfansi.blogspot.com - με την επιφύλαξη κάθε δικαιώματος.