Πέμπτη 5 Ιουλίου 2018

Alexander Deineka (1899–1969), αφιέρωμα στο ζωγράφο

Μετά το μπάνιο, (After the battle), 1944.

Alexander Alexandrovich Deineka (1899 – 1969)

Προλεγόμενα

Ο Ζωγράφος και γλύπτης της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ είναι ένας από τους σημαντικότερους ρώσικους νεωτεριστικούς εικαστικούς του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Ενταγμένος στο κίνημα του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού θα μας δώσει έργα που όχι απλά στιγματίζουν μια εποχή αλλά και αποτελούν κομμάτι της μεγάλης ρώσικης σχολής.

Ο Deineka θα ζήσει ως έφηβος την Σοβιετική Επανάσταση και θα έχει την τύχη να δει την πορεία της, ειδικά στα πρώτα της χρόνια, αλλά και την ατυχία να ζήσει κάτω από το σκληρό σταλινικό καθεστώς της.

Η αναπόφευκτη ένταξή του στο κίνημα του Σοσιαλιστικού Ρεαλισμού δεν θα λέγαμε πως τον εμπόδισε να ξετυλίξει το μεγάλο του ταλέντο και να αφήσει πίσω του σπουδαία και διαχρονικά έργα. Ακόμα και μέσα στο στενά όρια ενός κινήματος -που σήμερα πια καλά γνωρίζουμε πως ήταν κρατική «παραγγελία» και «προώθηση», ο Deineka θα μας παρουσιάσει το στίγμα του τονίζοντας το αντρικό σώμα, παρουσιάζοντας τη δύναμή του και την ενέργειά του. Με κάθε ευκαιρία και αφορμή θα λέγαμε, δεν θα διστάσει να το παρουσιάσει με όλο του το κάλος και σε κάθε ηλικιακή περίοδο.

Μπορεί ο Deineka με το έργο του να τάχτηκε στο πλευρό του καθεστώτος παρουσιάζοντας τους ευτυχισμένους χαμογελαστούς εργάτες των εργοστασίων και των ορυχείων, ζωγραφίζοντας αθλητές που έχουν την άμυλα και τα ιδανικά του αθλητισμού χαραγμένα στα πρόσωπά τους, δίνοντάς έτσι την εικόνα ενός ευτυχισμένου Σοβιετικού λαού που ασχολείται με τον αθλητισμό και που η ζωή του κυλάει ήρεμα και όμορφα. Ψευδή εικόνα βέβαια που η κρατική προπαγάνδα συστηματικά προωθούσε, αλλά μήπως -λέμε μήπως- η τέχνη δεν έχει και αυτόν το ρόλο; -εννοούμε της ψευδαίσθησης...

Αλλά από την άλλη, ως αναφορά τη ζωγραφική του Deyneka τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, μια και σε όλα του τα έργα τούτος ο καλλιτέχνης είναι και παραμένει σύγχρονος και μοντέρνος. Ακόμα και σήμερα, μετά από τόσα κινήματα ρεύματα και τάσεις που υπάρχουν στην τέχνη και που θα προσθέταμε πως το όλο πράγμα δείχνει έναν κορεσμό, ο Deyneka παίρνει άφοβα το χαρακτηρισμό του μοντέρνου!

Προχωρούμε λοιπόν σε μια μικρή παρουσίαση αυτού του κομματιού του έργου του.

Γνωρίζοντας τον Aleksandr Alexandrovich Deyneka

Ο Aleksandr Aleksandrovich Deyneka (Ρώσικα: Александр Александрович Аненека) γεννήθηκε στο Kursk στις 20 Μαΐου 1899. Ο Deyneka σπούδασε στο Κολέγιο Τέχνης του Χάρκοβο (Kharkov Art College) έχοντας την τύχη να έχει δάσκαλό του τον Αλεξάντερ Λιμίμοφ (Alexander Mikhailovich Lubimov, 1879-1955). Σπούδασε επίσης και στο VkhUTEMAS.

Ο Alexander Deineka ήταν ιδρυτικό μέλος των ομάδων OST και Oktyabr. Παράλληλα εκθέτει συστηματικά το ζωγραφικό του έργο σε μεγάλες εκθέσεις, γεγονός που τον κάνει γνωστό αλλά και αγαπητό στο κοινό. Η εργασία, τα αθλήματα αλλά και οι ξέγνοιαστες στιγμές τις ζωής θα απεικονιστούν στο έργο του, αποτελώντας τον κεντρικό του θεματικό πυρήνα.

Στη συνέχεια θα προχωρήσει στη δημιουργία μνημειωδών έργων, όπως αυτό που απεικονίζει την υπεράσπιση της Πετρούπολης ή τη μάχη της Σεβαστούπολης το 1942. Ένα μεγάλο ψηφιδωτό του κοσμεί σήμερα το σταθμού του μετρό Mayakovskaya στη Μόσχα.

Ο Alexander Alexandrovich Deineka πέθανε στη Μόσχα στις 12 Ιουνίου 1969.

gayekfansi.blogspot.com

Βιβλιογραφία

ALEXANDER DEYNEKA : Masters of Soviet Painting – AURORA ART PUBLISHERS, 1971.