gay ekfansi: Έρωτα, λόγος και εικόνα II (Love, Words and Images)

Τοῦ μαρουλιοῦ τό ξώφυλλο, τοῦ σέλινου ἡ καρδούλα

τά λόγια τοῦ παλληκαριοῦ μήν τά πιστεύεις οὔλα

Δημοτικό δίστιχο

ΠΟΙΟΣ ΕΙΣΑΙ

Ποιος είσαι;

Μια θερμή επιφάνεια για τα δάχτυλά μου,

ένα στέρεο σχήμα, ένας καταληψίας του χώρου,

ένα αυτοσχέδιο είδος διασκέδασης,

μια ύπαρξη χωρίς έλεος, που κυλάει σαν νερό,

κάτι αφημένο ατελείωτο, πέρα από ευτελή υλικά,

κάτι που σκέφτηκε ο Θεός.

Τίποτα, μερικές φορές όλα,

κάτι που δεν μπορώ να πιστέψω,

μια ανόητη διαφωνία, έσυ εσύ ο ίδιος, όχι εγώ,

ένας εχθρός μου. Ο εραστής μου.

Ποιος είμαι;

Ένας πληγωμένος άνδρας, άσχημα επιδεμένος,

ένα τέρας ανάμεσα σε αγγέλους ή άγγελος ανάμεσα σε

τέρατα,

ένα κουτί με χαρτάκια ερωτήσεων αναποδογυρισμένα και

σκορπισμένα,

ένα πόδι στα σκαλοπάτια, μια φωνή στο καλώδιο,

μια συλλογή από αντίχειρες που μιμούνται τ' άλλα δα-

κτυλα,

ένας εχθρός σου. Ο εραστής σου.

Tennessee Williams, από τη συλλογή, Η Έλξη των Ομωνύμων, μτφ. Ρήγας Κούπας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 2005

***

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ (Σ' ένα λαϊκό φίλο)

Μὴ βάζεις σὲ παρακαλῶ, άρώματα,

Μοῦ ἀρέσει ἡ μυρουδιά τοῦ κορμιοῦ σου.

Πιὸ ὄμορφο ἄρωμα ἀπό τὸν ἱδρώτα σου δὲν ἔχει.

Θέλω νὰ γεύομαι τὴν ἀρμύρα τοῦ στήθους σου,

νὰ ρουφῶ τὴ μοσχοβολιά τῆς μασχάλης σου,
νὰ μουσκεύω στὴν ὑγρασία τῶν σκειῶν σου.

Μὴ βάζεις σὲ παρακαλῶ, ἀρώματα.

Γιατί βιάζεσαι νὰ ξεχάσεις τὸ χωριό καὶ τὸ μηχανουργεῖο;

Τί τὰ θέλεις ἐσύ αὐτὰ τὰ μοσχοσάπουνα,

θὰ σοῦ χαλάσουν ὕπουλα τὸν άνδρισμό σου.

Μὴ βάζεις σὲ παρακαλῶ, άρώματα.

Μέσα σὲ χίλιους φλώρους εἶδα κι ἔπαθα νὰ βρῶ ἕναν

ἄντρα.
Μεῖνε λοιπόν αὐτό πού εἶσαι:
ἕνα αχὰλαστο λαϊκό παιδί.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, Εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη 1998. Σε μουσική: Μάνου Χατζιδάκι / Ερμηνεία: Ανδρέα Καρακότα, από το δίσκο: «Τα τραγούδια της αμαρτίας» (ΣΕΙΡΙΟΣ SMH 96002.2)

Παράκληση σ' ένα λαϊκό φίλο (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ὁ ἔρωτας,

ὄνομά οὐσιαστικόν,

πολὺ οὐσιαστικόν,

ἑνικού ἀριθμοῦ,

γένους οὔτε θηλυκοῦ οὔτε αρσενικοῦ,

γένους ἀνυπεράσπιστου.

Πληθυντικὸς ἀριθμὸς

οἱ ἀνυπεράσπιστοι ἔρωτες.

Ὁ φόβος,

ὄνομά οὐσιαστικόν,

στὴν αρχὴ ἑνικὸς ἀριθμὸς

καὶ μετὰ πληθυντικός:

οἱ φόβοι.

Οἱ φόβοι

γιὰ ὄλα ἀπὸ δῶ καί πέρα.

Ἡ μνήμη,

κύριο ὄνομα τῶν θλίψεων,

ἐνικοῦ ἀριθμού,

μόνον ἑνικοῦ αριθμοῦ

καὶ ἄκλιτη.

Ἡ μνήμη, ἡ μνήμη, ἡ μνήμη.

Ἡ νύχτα,

ὄνομά οὐσιαστικόν,

γένους θηλυκοῦ,

ἑνικός ἀριθμός.

Πληθυντικός αριθμὸς

οἱ νύχτες.

Οἱ νύχτες ἀπὸ δῶ καὶ πέρα.

Κική Δημουλά, Το λίγο του κόσμου, εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα, 1971

***

ΠΙΚΡΑΜΥΓΔΑΛΟ

Φίλησέ με ξανά και μίλα μου- πάει καιρός
που δε με φίλησε κανένας, όπως γίνεται
με τους συφιλιδικούς ή με τούς γέρους-
ξέρεις εσύ, όπως παλιά πού ανέβαινε ή ψυχή
στα χείλη και γιόμιζε τό στόμα μας σάλιο,
πικραμύγδαλο και κείνο τόν ήχο μες στή γλώσσα μας
τόν υπόκωφο σαν το κρυφό νερό κάτω απ’ τα φύλλα,
που διάλεγε η καρδια να πει τα όσα ανομολόγητα.
Έτσι- τώρα βάλε τα χέρια σου στο στήθος
καθώς το συνηθίζεις κι άσε με να σε κοιτάω
ντροπαλά, βαρύς απ’ το δαφνόφυλλο και το φιλί σου.

Ανδρέας Αγγελάκης, Το δωμάτιο, 1977

***

ΑΚΙΝΔΥΝΟΣ

Είν' από χρόνια που λες
που έχω στο βλέμμα δυο ουλές
αυτές θα μου μένανε
ίδια εμένανε.

Άμα θα δεις την καρδιά
έχει στη μέση μια ροδιά
στο φως πετάχτηκε
δεν κοιτάχτηκε
δεν πειράζει πια.

Μια νύχτα πλάνταξε
στο κλάμα για όλα
σκυλί που τράνταξε, ναι
του κόσμου η φόλα.
Πάντα υπάρχει ο κίνδυνος
μια χούφτα οδύνης
δεν είσαι ακίνδυνος
για ό,τι δίνεις.

Δεν είσαι ακίνδυνος, ναι
για ό,τι δίνεις.

Χάρηκα που τα 'παμε
έστω και τώρα.

Είν' από χρόνια που λες
που έχω στα λόγια αναβολές.
Γι' αυτό και δεν μίλαγα.
Παραμίλαγα.

Άμα θα δεις την καρδιά
μου 'τυχε τέτοια αναποδιά
που δεν το φαντάζεσαι
μήπως βιάζεσαι...
δεν πειράζει πια...

Χαράζει, φίλα με.
Απ' το μυαλό σου.
Σαν δάκρυ κύλα με ναι
στο μάγουλό σου.
Πάντα υπάρχει ο κίνδυνος
μια χούφτα οδύνης.
Δεν είσαι ακίνδυνος
για ό,τι δίνεις.
Δεν είσαι ακίνδυνος, ναι
για ό,τι δίνεις.

Κάτι υπάρχει αζήτητο
βαθιά μας πάντα
πάντα.

Χάρηκα που τα 'παμε
έστω και τώρα
Τώρα.

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη, από το δίσκο: «Υδρόγειες Σφαίρες», Mercury 542360-2 (2002)

Ακίνδυνος (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

Χάιδεψέ μου το χέρι, κλείσε τα μάτια σου
και φαντάσου όποιον θέλεις, το φίλο σου,
το κορίτσι σου, πες ένα λόγο τρυφερό
απ’ αυτά πού λέμε πάνω στην έξαψη
και μετά δε θυμόμαστε.
Και μη με ρωτήσεις ονόματα
και πού δουλεύω και τούτο και κείνο.
Άσε τη σιωπή πού θα ‘ρθει μετά το τέταρτο
να μας κατακλύσει και να νιώσουμε ντροπή για το χρόνο
ντροπή για τον πηλό μας,
να γεμίσει η κάμαρα νοσταλγία.

Ανδρέας Αγγελάκης, Ή οδός Θρασυβούλου, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 1979

***

ΣΟΝΕΤΟ XLIII

Πώς σ’αγαπώ; Τους τρόπους ας μετρήσω.
Σ’αγαπώ στο βάθος, πλάτος και ύψος
που η ψυχή μου δύναται να φτάσει, σαν ψάχνει αόρατη
να βρει το τέλος του Είναι και της Χάρης της ιδανικής.
Σ’αγαπώ στο επίπεδο της ταπεινότερης
καθημερινής ανάγκης, κάτω απ’τον ήλιο ή του κεριού
το φως.
Σ’αγαπώ ελεύθερα, όπως παλεύουν οι άντρες
για το Δίκιο.
Σ’αγαπώ αγνά, όπως απεχθάνονται τον Έπαινο.
Σ’αγαπώ με το πάθος που έντυνα
παλιά τις λύπες μου και με την πίστη
των παιδικών μου χρόνων.
Σ’αγαπώ με μιαν αγάπη που νόμιζα πως έχασα
μαζί με τους χαμένους μου αγίους- σ’αγαπώ
με την ανάσα,
τα χαμόγελα, τα δάκρυα όλης της ζωής μου!- και αν
ο Θεός ορίσει
θα σ’αγαπώ περισσότερο μετά το θάνατο.

Ε. Μπράουνιγκ, από τη συλλογή, Ερωτική Ποίηση, μτφ. Αντρέας Αγγελάκης, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα, 1984

***

ΓΙΑΤΙ Μ' ΑΓΑΠΗΣΕΣ

Δέν τραγουδῶ παρά γιατί μ' ἀγάπησες

στά περασμένα χρόνια.

Καί σέ ἥλιο, σέ καλοκαιριοῦ προμάντεμα

καί σέ βροχή, σέ χιόνια,

δέν τραγουδῶ παρά γιατί μ' ἀγάπησες.

Μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου

μιά νύχτα καί μέ φίλησες στό στόμα,

μόνο γι' αὐτό εἶμαι ωραία σάν κρίνο ὁλάνοιχτο

κ' ἔχω ἔνα ρῖγος στήν ψυχή μου ἀκόμα,

μόνο γιατί μέ κράτησες στά χέρια σου.

Μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν

μέ τήν ψυχή στό βλέμμα,

περήφανα στολίστηκα τό ὑπέρτατο

τῆς ὕπαρξής μου στέμμα,

μόνο γιατί τά μάτια σου μέ κύτταξαν.

Μόνο γιατί ὅπως πέρναα μέ καμάρωσες

καί στή ματιά σου νά περνάη

εἶδα τή λυγερή σκιά μου, ὡς ὄνειρο

νά παίζει, νά πονάη,

μόνο γιατί ὅπως πέρναα μέ καμάρωσες.

Γιατί δισταχτικά σά να μέ φώναξες

καί μοῦ ἅπλωσες τά χέρια

κ' εἶχες μέσα στά μάτια σου τό θάμπωμα

- μιά ἀγάπη πλέρια,

γιατί δισταχτικά σά νά μέ φώναξες.

Γιατί, μόνο γιατί σέ σέναν ἄρεσε

γι' αὐτό ἔμεινεν ὡραῖο τό πέρασμά μου.

Σά νά μ' ἀκολουθούσες ὄπου πήγαινα,

σά νά περνούσες κάπου ἐκεῖ σιμά μου.

Γιατί, μόνο γιατί σέ σέναν ἄρεσε.

Μόνο γιατί μ' ἀγάπησες γεννήθηκα,

γι' αὐτό ἡ ζωή μου ἐδόθη.

Στήν ἄχαρη ζωή τήν ἀνεκπλήρωτη

μένα ἡ ζωή πληρώθη.

Μόνο γιατί μ' ἀγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα γιά τή διαλεχτήν ἀγάπη σου

μοῦ χάρισε ἡ αὐγή ρόδα στά χέρια.

Γιά νά φωτίσω μιά στιγμή τό δρόμο σου

μοῦ γέμισε τά μάτια ἡ νύχτα ἀστέρια,

μονάχα γιά τή διαλεχτήν ἀγάπη σου.

Μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ' ἀγάπησες

έζησα, νά πληθαίνω

τά ὀνείρατά σου, ὡραῖε πού βασίλεψες

κ' ἔτσι γλυκά πεθαίνω

μονάχα γιατί τόσο ὡραῖα μ' ἀγάπησες.

Μαρία Πολυδούρη, Οι τρίλλιες που σβήνουν, Αθήνα, 1928

***

ΕROS PANTORIANA PANDORA (Έρως Παντοριάνα Πανδώρα)

«Αργούν... α... εδώ κι εσύ;» «ναι βρε»

«Έφτασες λοιπόν κι εσύ ως της γης τα πέρατα

πάμε να γιορτάσουμε ρετρό τον έρωτα μαζί».

Οι γονείς διακριτικά φεύγουν... αποφεύγουν

φαγητά σε μπόμπες, θιάσων γκαρνταρόμπες

βάτες που καλύπτουν γάμους ακροβάτες

άντρες ως χάντρες και γυναίκες ίσως άντρες...

Ε, αστροπλόοι και πεζοί

πάμε να γιορτάσουμε τον έρωτα μαζί

για μας θα αναπαραστήσει

πως έρχεται σε στύση

κι ό,τι άλλο του καπνίσει κι ό,τι άλλο αισθανθεί

«Έφτασες λοιπόν κι εσύ ως της γης τα πέρατα»

«καλός χαβαλές»

«πάμε να γιορτάσουμε ρετρό τον έρωτα μαζί, πεινάς;»

«ναι»,«καλά θα φας, έλα έχει κλήρωση με δώρα...»

εκκρεμή πέη που παραπαίει, αισθησιασμός; ονείρωξη; αιδοία σε

αποστείρωση;...

και ρέει ρέει Έρως μωρός Παντοριάνα Πανδώρα

οικοδεσπότης γέρος της δυναστείας των στρας

με πεταλούδας φτερό διαγράφει την οξεία και τους άλλους τόνους

σήματα στίγματα πόνους υπολείμματα συναισθηματικά

εγκαθιδρύει συστήματα μονοτονικά

κι έτσι λύνει του κόσμου τα προβλήματα...

Ε, αστροπλόοι κοι πεζοί...

Στίχοι-Μουσική-Ερμηνεία: Λένα Πλάτωνος, από το δίσκο: «Τα λεπιδόπτερα», LYRA 3401176102 (1986)

Έρως Παντοριάνα Πανδώρα (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

ΕΤΣΙ Σ' ΕΨΑΞΑ

Έτσι σ’ έψαξα, αφήνοντας στην τύχη τους

τα άλλα ενενήντα εννιά,

κόβοντας δρόμο μέσα από τα λαγκάδια,

ύποπτα μούτρα, λόχμες, αστυνομικούς

που με άρπαζαν απ’ το σακάκι βίαια,

που με χτυπόυσαν για να τους πω πού πήγαινα,

τι κοίταζα πέρα από αυτούς

πίσω από το πάθος ή την ταπείνωση,

στο σιγανό κλάμα της αναζήτησης.

Και σε βρήκα. Τουρτούριζες μες τη βροχή,

είχες σφαλίσει τα γαλάζια μάτια σου

κι άπλωνες το χέρι στη σκοτεινιά

ν’ αναγνωρίσεις το δικό μου,

τι ωραία να λες «κοιμήσου τώρα,

δε θα με ξαναχάσεις,

δεν θα σε ξαναχάσω».

Βαθαίνει η αγκαλιά σαν αγαπιέσαι,

χωράει πολλούς ζητιάνους, πολλούς που στερηθήκανε

τον έρωτα ή δεν τους φίλησαν ποτέ τους,

χαμογελάνε αυτοί που δεν τους χάιδεψε κανένας,

ζούνε ανάμεσά μας όλοι τούτοι,

ένα μπουμπούκι σκάει δειλά. Κοιμήσου.

Ξέσφιξε τα δάχτυλά σου και κοιμήσου.

Εγώ ειμ’ εδώ.

Ανδρέας Αγγελάκης, Η μεταφυσική της μιας νύχτας, εκδόσεις Γνώση, Αθήνα, 1982

***

ΔΕΝ ΕΙΝ' Η ΑΓΑΠΗ ΖΩΓΡΑΦΙΑ

Της νύχτας οι φωνές, του δρόμου το φανάρι.
Ποιος ξέρει πού γυρνάς, που νά 'ρθω να σε βρω.
Ας ήταν μια φορά ακόμα να σε δω
να βγεις στο δρόμο μου μπροστά
μαζί σου να με πάρεις.

Δεν είν’ η αγάπη ζωγραφιά τα χρώματα ν’ αλλάξεις,
δεν είν’ αστέρι ο καημός τη μέρα να κρυφτεί,
ούτε παιχνίδι είν’ η καρδιά στην άμμο για να γράψεις,
δεν είν’ η αγάπη ζωγραφιά, σου το ’χω ξαναπεί.

Της νύχτας οι φωνές, τα σπίτια που παλιώνουν,
παράθυρα κλειστά σε πνίγουν στο λαιμό.
Ας ήταν μια φορά ακόμα να σε δω
την ώρα αυτή που σαν σκιές
τα λάθη μεγαλώνουν.

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Γιάννης Σπανός / Ερμηνεία: Δήμητρα Γαλάνη Από το δίσκο: «Καλά είναι κι έτσι» (ΜΙΝΟΣ EMI 7243 4 80290 2 7)

***

ΜΕ ΚΛΕΙΔΩΝΕΙ ΑΠΟΨΕ

Ἔξω αἰώνια βρέχει, ἔξω ἐρημιά·

θαρρῶ πώς χάθηκα γιά πάντα.

Μέ ζώνει πάλι ὁ φόβος, μέ κυκλώνει.

Πύρινη γλώσσα ἀπειλεῖ τό σπίτι μου.

Τό παίρνει, τό αιωρεῖ πάνω ἀπ' τήν πόλη.

Ποιός ξέρει τί κατάντησα καί δέν τό νοιώθω

Ἕνας ἀπόψε νά μέ ἀγγιζε στόν ὦμο,

ἀμέσως θὰ κατέρρεα στά πόδια του.

Γιῶργος Ιωάννου, Τά χίλια Δέντρα, ἐκδόσεις Κέδρος, Ἀθήνα, 1988

***

ΠΟΤΕ ΔΕ ΣΕ ΕΙΔΑ

Φεύγεις κάθε βράδυ στις δέκα η ώρα

κι αφήνεις στο δωμάτιο μια τρύπα

και σβηστά τα φώτα.

Ανοίγω την παλιά εφημερίδα

και ψάχνω για κανένα σινεμά

κι όμως αύριο το πρωί

θα με πάρεις στο τηλέφωνο ξανά

και γω θα την πατήσω

και θα γλιστρήσω

πάνω στη γυάλινή σου τη φωνή...

Φεύγεις κάθε βράδυ στις δέκα η ώρα

και μ' αφήνεις έκθετο στη ροή του δρόμου

με κραυγή διαβόλου.

Στο στήθος μου χτισμένη μια κλεψύδρα

τα δάκρυά μου στάζει σιωπηλά

Δε σε γνώρισα ποτέ δε σε είδα.

Λογια-Μουσική: Λένα Πλάτωνος / Ερμηνεία: Γιάννης Παλαμίδας, από το δίσκο: «Το σπάσιμο των πάγων» (Σείριος, SMH 89002)

***

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ

Πώς μπορείς να ξαναμπείς στο δωμάτιο
πού πριν λίγο κράταγες ένα κορμί αγαπημένο;
Βγαίνουν απ’ τις γωνίες χέρια και σε καλούνε
φωνές ψιθυρίζουν στο σκοτάδι μισόλογα «ναι», «όχι»,
«σβήσε το φώς», «μη», «ξανακοίτα με στα μάτια»
το φώς απ’ τις βλεφαρίδες σου πηχτό,
πίσω απ’ το κουρτινάκι ένα γυμνό στήθος
μόλις κρύφτηκε κι είναι χιλιάδες τα φιλιά,
χίλια τα ονόματα, ώμοι και ιδρώτας,
όλα τα έκαψα σαν ασημόχαρτο, κανένα πρόσωπο
δε μού έμεινε ατή μνήμη, βγήκα, λέει,
κάποιο βραδάκι έξω -μ’ έσπρωχναν
κι άρχισε να ψιλοβρέχει, ύστερα μπόρα
μ’ έφερε σε δρόμο ερημικό χωρίς κανένα
κι αυτοί πού στο κορμί. μου γνώρισα
λιώσαν και στάξαν αίμα κι έσβησαν
και φώναξα τότε τ’ όνομά σου να με λυπηθείς.

Ανδρέας Αγγελάκης, Ή οδός Θρασυβούλου, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 1979

***

ΤΟ ΘΕΡΟΣ ΤΟΤΕ...

Δέν ἔχω ταξιδέψει στά νησιά

- θά χάλασαν καί αὐτά μέ τούς τουρίστες.

Ἐξάλλου ναῦτες δέν ὑπηρετούν καταδώ
- λησμόνησα τά ναυτικά σ' αὐτό τό βάλτο.

Τό θέρος τότε βάζαμε λευκά, ζωνάρι μαῦρο.

Πενθούσαμε τόν Νέλσωνα, μεγάλη μας ἡ θλίψη.

Κι ἀπ' τόν Ὀκτώβρη μές τά μπλέ

- γλιτώνεις τίς μπουγάδες,

μά φαίνονται οἱ σταλαγματιές,

ἄν πάνω στό σπαρτάριμα ξεφύγουν.

Γιῶργος Ιωάννου, Τά χίλια Δέντρα, ἐκδόσεις Κέδρος, Ἀθήνα, 1988

***

ΜΕ ΚΑΛΟΥΣΕ

Τις νύχτες έστηνα οδοφράγματα στον εαυτό μου

πάλευα με την υπερηφάνεια μου

το μαχαίρι λαμποκοπούσε στο σκοτάδι

με καλούσε

φοβόμουν αλλά πήγα

Κι από τα μάτια των παιδιών

τα όμορφα κορμιά -κορμιά φασιστικά-

παγιδεύτηκα

νικήθηκα από το μοναδικό τους όπλο

που το προσκυνάς

την ώρα της μάχης με την ηδονή

τη στιγμή που το σπέρμα του

ξερνάει την αδιαφορία του

για την κραυγή σου.

Πάολα, Σαλτάρισμα, εκδόσεις ΣΙΓΑΡΕΤΑ, Αθήνα, 1985

***

ΚΟΙΤΑ ΕΓΩ

Κοίτα εγώ, αν μου επιτρέπεις
δεν είμαι μόνο αυτό που βλέπεις
Κι είναι φορές που αναρωτιέμαι
πώς καταφέρνω και κρατιέμαι

Του το κρατάω αυτού του κόσμου
που δε μου ανήκει ο εαυτός μου
Γι' αυτό τα δίχτυα που του ρίχνω
είναι όσα θέλω εγώ να δείχνω

Κοίτα εγώ αν θες να ξέρεις
είμαι όλα αυτά που αναφέρεις
Μόνο που κάπου κατά βάθος
όποιος με ξέρει κάνει λάθος

Του το κρατάω αυτού του κόσμου
που δε μου ανήκει ο εαυτός μου
Γι' αυτό τα δίχτυα που του ρίχνω
είναι όσα θέλω εγώ να δείχνω

Κοίτα εγώ
Κοίτα εγώ

Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος / Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης / Ερμηνεία: Νατάσα Μποφίλιου, από το δίσκο: «Μέχρι το τέλος» (Μικρή Άρκτος 15231-12, 2008)

***

ΕΠΙΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ

Βάζω προσεκτικά τ' αυτί στο στήθος,

όπως στην παραλία το θαλασσινό κοχύλι.

Ακούω την παλλόμενη καρδιά μου να στέλνει το αίμα

σταθερά και ποτέ ίδια.

Ξέρω για ποιόν χτυπά έτσι, αλλά δεν μπορώ

να πω το γιατί.

Αν αρχίσω να το λέω με φαντάσματα

λέξεων και τεχνάσματα, στην τύχη,

θα κατέληγα, τρέμοντας στην έκπληξη,

να επινοήσω την αλήθεια:

όταν αποκρινόμουν ότι σ' αγαπώ, δεν γνώριζα

ότι ήδη σ' αγαπούσα.

XAVIER VILLAURUTIA, από τη συλλογή, Η Έλξη των Ομωνύμων, μτφ. Ρήγας Κούπας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 2005

***

ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΟΤΑΔΙ (Σβήσε το φως)

Μὲ τί συστολή

φορᾶς τὴ στολή

κι ὅταν τὴν πετᾶς

πετᾶς!

«Σβῆσε τὸ φῶς» ἐπέμενες,
θυμήθηκα μιὰν ἄλλη μου ἀγάπη,
τὰ ἤθελε ὅλα ἀναμμένα.

δὲν ξέρω τὶ νὰ προτιμήσω-
μὲς στὸ σκοτάδι χάνεται ἡ ἀσκήμια μου
μέσα στὸ φῶς λάμπει ἡ ομορφιά σου.

Μὲ τί συστολή

φορᾶς τὴ στολή

κι ὅταν τὴν πετᾶς

πετᾶς!

Ποίηση: Ντίνος Χριστιανόπουλος, από τη συλλογή Τὸ κορμί καὶ τὸ σαράκι / Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις / Ερμηνεία: Ανδρέας Καρακότας. Από το δίσκο: «Τα τραγούδια της αμαρτία», ΣΕΙΡΙΟΣ SMH 96002.2

***

ΕΙΝΑΙ ΩΡΑΙΟΣ ΣΑΝ ΑΣΤΡΟ

Είναι ωραίος σαν άστρο. Είναι ένα όνειρο της δυναστείας των Μιγκ ζωγραφισμένο πάνω στο καπάκι του βάζου με την μαρμελάδα. Τα μαλλιά του είναι κομμένα στο σχέδιο του κινέζικου γιασεμιού, ευλύγιστα σαν το αραβικό κόμμι, μυρωδάτα σαν τα πισσωμένα πλευρά του μονόξυλου.

Το γέλιο του είναι ένας μικρός κίτρινος ήλιος στην απεραντοσύνη του γαλάζιου. Η φωνή του είναι οι αλληγορίες που κρατάνε ξύπνια τα παιδιά. Η ηχώ της είναι μια ψηλή καμινάδα πίσω απ’ το σιδηροδρομικό σταθμό, ψηλή κι ετοιμόρροπη σαν καμπαναριό.

Χάρης Μεγαλυνός To μήλον της έριδος, εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα, 1983

***

ΑΠΟΔΕΧΟΜΑΙ ΟΤΙ Η ΟΜΟΡΦΙΑ

Αποδέχομαι ότι η ομορφιά είναι το θάμβος

το φυσικό των φυσικών πραγμάτων.

Λέω στον εαυτό μου ότι ένα διάπλατο χαμόγελό σου,

αυτό είναι. Ότι τα μάτια σου μου δίνουν τόση γλυκύτητα

επειδή καλύπτουν απόμακρες γενετικές οδηγίες.

Ότι το ανδρικό κορμί μου με το ανδρικό κορμί σου

κατασκευάζουν έναν αναγκαίο στον κόσμο τόπο.

Ότι τίποτα εξαιρετικό δεν υπάρχει σε δυο που αγαπιούνται.

Αλλά όταν σε αγκαλιάζω τη μια νύχτα μετά την άλλη

και βρίσκω το σφυγμό σου στα σκοτεινά σε οποιοδήποτε

παλλόμενο σημείο του κορμιού σου που κοιμάται.

Περνάει από το μυαλό μου η λέξη θαύμα.

Juan Antonio González Iglesias, από τη συλλογή, Η Έλξη των Ομωνύμων, μτφ. Ρήγας Κούπας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 2005

***

ΠΟΥΛΗΣΕ ΜΕ ΠΑΛΙ

Πούλησέ με πάλι κάποτε σε πούλησα κι εγώ

σε πούλησα γυρνώντας το κεφάλι

Όπως τόσοι άλλοι στο παιχνίδι παίζουμε καιρό

ο ένας μας να θέλει και ο άλλος ν' αμφιβάλλει

Πάνω στην αδύναμη στιγμή την αγάπη πούλα

πούλα με και πάλι εν ψυχρώ για μια δραχμούλα

και χαλάλι πούλησέ με πάλι

κι όταν δεις να φεύγω έλα πες μου σ' αγαπώ

Γίναμε μεγάλοι σ' ένα κόσμο τόσο σιωπηλό

σκληρύναν οι καρδιές μας σαν ατσάλι

κι όταν ξεπροβάλλει μια ελπίδα που 'χουμε κι οι δυο

στο στόμα φίλησέ με κι έλα πούλα με και πάλι

Πάνω στην αδύναμη στιγμή την αγάπη πούλα

πούλα με και πάλι εν ψυχρώ για μια δραχμούλα

και χαλάλι πούλησέ με πάλι

κι όταν δεις να φεύγω έλα πες μου σ' αγαπώ

Στίχοι: Μυρτώ Κοντοβά / Μουσική: Kώστας Μπαλταζάνης / Ερμηνεία: Δήμητρα Γαλάνη, από το δίσκο: «Ντάμα Κούπα» SONY BMG MUSIC ENTERTEINMENT 88697110722 (2007)

Πούλησέ με πάλι (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

MODUS VIVENTI

Σαν τον Λαπαθιώτη μοιάζει πια – αντίγραφό του.
Κι αν άλλαξε ελαφρά το σκηνικό – η Πειραιώς,
η Βάθης, τα κουτούκια, η λαχαναγορά,
εκείνο το γαλάζιο τούλι του μεσοπολέμου,
οι μπερντέδες και τα χαμηλά κασκέτα
κι άλλα τινά, παραμένουν άλλα, ωστόσο,
τα πιο μόνιμα:
Ο «μπερντές», η νύχτα που δεν τήρησε ποτέ
καμιά απ’ τις υποσχέσεις της,
το άγχος, η αναμονή, οι ρούνες,
η καταστροφή, τέλος.
Μια καταστροφή αθόρυβη, άνανδρη,
ανειδοποίητη, που σερβίρει το δηλητήριό της
αργά, με χέρια σίγουρα,
σαν τα χέρια, ξέρετε, που σας χαϊδεύουν τάχατες
και κατεβαίνουν προς τα κάτω
όχι γι’ αυτό που φανταστήκατε,
μα για το πορτοφόλι –
τι άλλο;

Ανδρέας Αγγελάκης, Τα ποιήματα του δολοφόνου μου, εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα, 1986

***

ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΗΣΟΥΝ ΠΙΟ ΓΕΝΑΙΟΔΩΡΟΣ

Στην αρχή ήσουν πιο θερμός.

Έμπαινες κοπανώντας την πόρτα,

και τρέχοντας μου έδινες λουλούδια,

μαραμένα ήδη από τη ζέστη.

Γυρόφερνες το πιάτο με το γάλα,

σαν γάτος, χαδιάρης, μουστακαλής,

κοιτούσες τον κόσμο για μένα.

Στην αρχή ήσουν πιο γενναιόδωρος.

Βάδιζες στον κόσμο μαζί μου,

στηριγμένος στο μπράτσο -κι εγώ

μπορούσα ακόμη και μα φιλώ

το πρόσωπό σου γνωρίζοντας γιατί.

Στην αρχή ήσουν αιώνιος.

Έμοιαζες φτιαγμένος από αλάτι.

Εγώ είχα τα χείλη αδηφάγα

και μύρωνα το κορμί σου όλο.

Εσύ δεν ξέφευγες,

παλλόσουν μέσα μου,

ζούσες μέσα μου,

αναρριχιόσουν.

Στην αρχή ήταν μόνο έρωτας.

Paulo Augusto, από τη συλλογή, Η Έλξη των Ομωνύμων, μτφ. Ρήγας Κούπας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 2005

***

ΤΑ ΕΠΙΚΥΝΔΥΝΑ

Εἶπε ὁ Μυρτίας (Σύρος σπουδαστὴς

στὴν Ἀλεξάνδρεια· ἐπὶ βασιλείας

αὐγούστου Κώνσταντος καὶ αὐγούστου Κωνσταντίνου·

ἐν μέρει ἐθνικός, κ’ ἐν μέρει χριστιανίζων)·

«Δυναμωμένος μὲ θεωρία καὶ μελέτη,

ἐγὼ τὰ πάθη μου δὲν θὰ φοβοῦμαι σὰ δειλός

Τὸ σῶμα μου στὲς ηδονές θὰ δώσω,

στὲς απολαύσεις τὲς ὀνειρεμένες,

στὲς τολμηρότερες ἐρωτικές ἐπιθυμίες,

στὲς λάγνες του αἵματος μου ὁρμές, χωρίς

κανέναν φόβο, γιατί ὅταν θέλω -

καὶ θἄχω θέλησι, δυναμωμένος

ὡς θἆμαι μὲ θεωρία καὶ μελέτη -

στὲς κρίσιμες στιγμές θὰ ξαναβρίσκω

τὸ πνεύμα μου, σὰν πρὶν, ἀσκητικό.»

Κ.Π. Καβάφης, Άπαντα Ποιητικά εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα, 1990

***

ΤΟ Σ' ΑΓΑΠΩ ΜΠΟΡΕΙ

Μη μου δικαιολογηθείς μη μου εξηγείς

πες μου σ' αγαπώ τίποτα άλλο,

τίποτα άλλο μη μου πεις για να ξαναρθείς

μόνο ένα απλό σ' αγαπώ

Τι θες ν' ακούσω πια

τώρα που καμιά,καμιά συγγνώμη δε φτάνει

το σ' αγαπώ μπορεί, μόνο αυτό μπορεί

μες στην καρδιά να μπει να τη ζεστάνει

Μη μου δικαιολογηθείς μη μου εξηγείς

ένα σ' αγαπώ θέλω μόνο

τίποτα άλλο μη μου λες, κλείνει τις πληγές

μόνο ένα απλό σ' αγαπώ

Τι θες ν' ακούσω πια

τώρα που καμιά, καμιά συγγνώμη δε φτάνει

το σ' αγαπώ μπορεί, μόνο αυτό μπορεί

μες στην καρδιά να μπει να τη ζεστάνει...

Στίχοι: Μαριανίνα Κριεζή / Μουσική-Ερμηνεία: Δήμητρα Γαλάνη, από το δίσκο: «Το σ' αγαπώ μπορεί», SONY MUSIC / "ΑΚΤΗ" 519231 2 (2004)

Tο σ' αγαπώ μπορεί (ακούστε το στο YouTube): Eδώ

***

ΦΩΝΗ ΜΟΥ

Δεν ξέρω πως να κοιτάξω για να σε βρω,

ορίζοντα του έρωτα που με διεγείρει,

απροσμέτρητη απόσταση όπου κατοικώ

για να πνίξω τη λαχτάρα να σε αγγίξω.

Δεν ξέρω πως να κραυγάσω για να σε φωνάξω

στο μέσον των αιώνων μου του απείρου

όπου γεννιέται η σιωπή της κραυγής μου

από το αίμα παρακινημένη να σε αναζητήσει.

Να σε κοιτάζω χωρίς να σε φθάνει το βλέμμα,

να αιμορραγώ χωρίς την παρουσία μιας πληγής,

να σε καλώ χωρίς να σε ακούω·

και δεμένος στην καρδιά που δε σε λησμονεί,

να είμαι ένας νεκρός που έχει για τόπο διαμονής

ένα σώμα που δε ζει χωρίς τη ζωή σου.

Elias Nandino / Μεξικό, από η συλλογή: Η Έλξη των Ομωνύμων, μτφ. Ρήγας Κούπας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 2005

***

ΔΙΚΑΙΩΜΑ

Και δικαίωμα

δεν έχω πια να σ' αγαπώ

το στερέωμα της λογικής μου

θαν' αυτό.

Να σ' αγκαλιάζω μια φορά

ούτε με φτάνει κι ούτε μ' αφορά

κάποτε θέλαμε κι οι δυο

Μα τώρα πια

σε θέλω για τον εαυτό μου.

Και δικαίωμα δεν έχω πια να σ' αγαπώ.

Και δικαίωμα

δεν έχεις πια να με κρατάς

στο μεσαίωνα της λογικής σου

να με πας

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Δήμητρα Γαλάνη / Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη, από το δίσκο: «Δικαίωμα», PolyGram 835 468-2 (1988)

Δικαίωμα (ακούστε το στο YouTube): Eδώ

***

ΠΕΡΑΣΜΑ

Ἐκεῖνα πού δειλά φαντάσθη μαθητής, εἶν’ ἀνοιχτά,
φανερωμένα ἐμπρός του. Καί γυρνᾶ, καί ξενυχτᾶ,
καί παρασύρεται. Κί ὠς εἶναι (γιά τήν τέχνη μας) σωστό,
τό αἷμα του, καινούριο καί ζεστό,
ἡ ηδονή τό χαίρεται. Τό σῶμα του νικᾶ
ἔκνομη ἐρωτική μέθη· καί τά νεανικά
μέλη ἐνδίδουνε σ’ αὐήν.
Κ’ ἔτσι ἕνα παιδί ἁπλό
γένεται ἄξιο νά τό δούμε, κί ἀπ’ τόν Ὑψηλό
τῆς Ποιήσεως Κόσμο μιά στιγμή περνᾶ κι αὐτό —
τό αἰσθητικό παιδί μέ τό αἷμα του καινούριο καί ζεστό.

Κ.Π. Καβάφης, Άπαντα Ποιητικά, εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα, 1990

***

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΟΥΣ

Στις φαντασιώσεις μου

παιδιά λαβωμένα στην ψυχή

ζωγραφιές από πίνακες ερωτευμένων

παιδιά οργισμένοι άγγελοι

μ' αιχμαλωτίζουν

τους νοιώθω γύρω μου ηδονικά, απειλητικά

στα μάτια τους βλέπω κομματιασμένο

τον πόθο για το κορμί μου

η απειλή τους

με παρασέρνει σ' έναν ερωτικό χορό με το θάνατο

σπαρταρώ στα γεμάτα πόθο χείλη τους

που κάνουν ιεροτελεστία στο κορμί μου

και την ώρα που τελειώνω

μαχαίρια βυθίζουν μέσα μου

Καθώς πεθαίνω

το σπέρμα μου πετιέται στα ουράνια

Πάολα, Σαλτάρισμα, εκδόσεις ΣΙΓΑΡΕΤΑ, Αθήνα, 1985

***

ΕΡΩΤΟΣ ΑΚΟΥΣΜΑ

Στοῦ δυνατοῦ ἔρωτος τό ἄκουσμα τρέμε καί συγκινήσου
σάν αἰσθητής. Ὅμως, εὐτυχισμένος,
θυμήσου πόσα ἡ φαντασία σου σ’ ἔπλασσεν· αὐτά
πρῶτα· κί ἔπειτα τ’ ἄλλα —πιό μικρά— πού στήν ζωή σου
ἐπέρασες κί ἀπόλαυσες, τ’ ἀληθινότερα κι ἁπτά.—
Ἀπό τούς τέτοιους ἔρωτας δέν ἤσουν στερημένος.

[1911]

Κ.Π. Καβάφης, Άπαντα Ποιητικά, εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα, 1990

***

ΟΣΟ ΜΕ ΠΛΗΓΩΝΕΙΣ

Ὀλόκληρος στὸν ἔρωτα δοσμένος,

ἄλλη χαρά δέν ἔχω παρὰ μόνο

στὴν ἄγρια σου ματιὰ νά κρυφολιώνω

καά νά σου εἶμαι πάντα ὑποταγμένος.

Κι ὅταν στὰ πόδια σου γονατισμένος,

τ’ ἀπελπισμένα χέρια μου ἀπλώνω

κι ἐσύ μέ διώχνεις, νιώθω τέτοιον πόνο,

που εὐφραίνομαι, σά σκύλος κλοτσημένος.

Σκληρὸ ἀγόρι, ὅσο μὲ πληγώνεις,

τόσο καὶ πιό πολλή χαρά μοῦ δίνεις∙

σκιρτά ή ψυχή μου ὅταν τὴ ματώνεις

καὶ τρέμει ἀπό φόβο μήπως γίνεις

πιὸ τρυφερός μιὰ μέρα – γιατὶ ξέρει

νά χαίρεται μονάχα ἄν ὑποφέρει.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, Εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΕΠΟΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

Μετά σοῦ τό πᾶν, νομίζω, προσηνές μέ μειδιᾶ,
στόν καθρέπτη τῶν ματιῶν σου τήν χαράν ἀντανακλᾶ.
Στάσου, φῶς μου, καί ἀκόμη δέν σέ εἶπα τά μισά
ἀπ’ ἐκεῖνα πού πιέζουν τήν ἐρῶσαν μου καρδιά
καί στά χείλη μου ὀρμοῦνε μέ μιά μόνη σου ματιά.
Μή μέ ὀμιλεῖς ἄν θέλης, μή μέ πεῖς γοητευτικά
λόγια ἀγάπης καί λατρείας. Φθάνει νἄσαι ἐδῶ κοντά,
νά σέ λέγω πώς σέ θέλω, νά σ’ ἐγγίζω, τήν δροσιά
τοῦ πρωϊοῦ πού ἀναπνέεις ν’ ἀναπνέω· κι ἄν καί αὐτά
ὑπερβολικά τά βρίσκης, νά σέ βλέπω μοναχά!

Κ.Π. Καβάφης, Άπαντα Ποιητικά, εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα, 1990

***

ΕΝΑΣ ΑΝΤΡΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΤΟΥ

Αν όλα ήταν ειπωμένα

κι ανάμεσά μας ο λογαριασμός

ξεπληρωμένος, ακόμα θα είχα

με το σώμα σου ένα χρέος.

Γιατί ποιος θα αποτιμούσε

αυτή την ειρήνη της λησμονιάς

που επιτέλους γνωρίζουν

τα χείλη μου στα χείλη σου;

Σε ανακωχή με τη ζωή,

να μη γνωρίζω, να μη θέλω τίποτα

να μην ελπίζω: η παρουσία σου

κι ο έρωτάς μου. Αυτό φτάνει.

Εσύ κι ο έρωτάς μου, ενώ κοιτάζω

το σώμα σου να κοιμάται καθώς

ξημερώνει. Έτσι εποπτεύει

ένας θεός το δημιούργημά του.

Αλλά ο έρωτάς μου τίποτε δεν μπορεί

χωρίς την συγκατάθεση του σώματός σου:

αυτός μόνο δίνει μορφή στο μύθο

μέσα από την όμορφη υλική σου υπόσταση.

Luis Cernuda, από τη συλλογή, Η Έλξη των Ομωνύμων, μτφ. Ρήγας Κούπας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 2005

***

ΕΡΩΤΙΚΟ

Τα χείλια σου μισανοίξανε ωριμάσανε

είσαι δεν είσαι δεκαεφτά

με μια κάθετη γραμμή στη φλούδα όπως το σύκο

έσκασε άνοιξε

και βγήκε ο Ιούλιος από μέσα·

τα χείλη μου πεισματικά χρόνια κλεισμένα

κάτι πήγαν να πουν της συφοράς της πίκρας,

ν' αρθρώσουν τ' όνομά σου,

τ' άρπαξες τα ρούφηξες και πια το καλοκαίρι

τελειωμό δεν έχει

όλο κόκκινα λουλούδια της φωτιάς του αιμάτου

χόρτα τσουκάλι κι έρωτας.

Ανδρέας Αγγελάκης, Η οδός Θρασυβούλου, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 1979

***

ΟΣΤΡΑΚΟ

Μπορεί και να 'ρθω απόψε
μπορεί να 'ρθω
μπορεί να φέρω αν είναι
σύννεφα
κόκκινα
φλογισμένα
Μπορεί να σπάσω απόψε
το ρόδι αυτό
στα πόδια σου.

Μπορεί να λιώσω απόψε
τον πάγο αυτό
μπορεί να κάψω χρόνια
μέσα μου

Έξοχα
λυτρωμένα.

Μπορεί να σπάσω απόψε
το κύμα αυτό
στα πόδια σου.

Μπορεί να γίνω απόψε θάλασσα
μπορεί να στάξω απ' το σφουγγάρι σου
απ' τ' όστρακό μου σε απάλλαξα
για να 'μαι το μαργαριτάρι σου
κατάσαρκα

Έξοχα
λυτρωμένα.

Η ομορφιά του κόσμου
αβάσταχτη
κατάσαρκα.

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη, από το δίσκο: «Υδρόγειες Σφαίρες» Mercury 542360-2 (2002)

***

ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ

Μη μου αγχώνεσαι
Δεν το κουνάω απ’ τη θέση μου
Αλλάζω απλά ταυτότητα
Μπορώ και προσαρμόζομαι
Κι από άνθρωπος σου σταθερός
Όσο περνάει ο καιρός
Θα γίνομαι εκκρεμότητα

Μη μου αγχώνεσαι
Απλά επιβιβάζομαι
Κι εγώ στη μονιμότητα
Μπορώ και συμβιβάζομαι
Και βλέπω τώρα την ουσία
Στις σχέσεις μόνο η απουσία
κρατά μια σταθερότητα

Ο άνθρωπος σου ο σταθερός
Όσο περνάει ο καιρός
θα γίνεται εκκρεμότητα.

Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος / Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης / Ερμηνεία: Νατάσα Μποφίλιου, από το δίσκο: «Μέχρι το τέλος» (Μικρή Άρκτος15231-12 2008)

Εκκρεμότητα (ακούστε το στο YouTube): Eδώ

***

ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ

Δυό μῆνες τώρα σὲ λιμπίζομαι

καί δὲν τὸ λέω

Μὲς στὸ μπλουτζὶν λαμποκοπᾶς

ὅλο δοσιὰ καὶ νιάτα

Στὰ χέρια σου ἠ ὀμορφιὰ

σπατάλησε ὅλο της τὸ χνούδι

Κι ὅταν γυρνᾶς στὶς δέκα

ἀπὸ τὸ λούνα πὰρκ

καὶ τραγουδᾶς «Ἀφῆστε με νὰ κλάψω»

(δεκαωχτὼ χρονῶ, τί ξέρεις ἀπὸ κλάμα),

στημένος στὸ σοκάκι σου,

πίσω ἀπό κάτι βαρέλια,

περιμένω νὰ κλείσει ἡ νύχτα μου

μέ σὲνα.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, Εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΕΡΑΣΤΕΣ

Πέρασαν οι ώρες τους γοργά
και φύγανε οι εραστές, θλιμμένοι,
με βήματα επίσημα κι αργά
και καμπαρντίνα κουμπωμένη.

Και λυπηθήκαμε τους εραστές
με το μικρό στον τόπο
πήγαιν' έλα τους,
να ονειρεύονται αγκαλιές ζεστές,
σκαλίζοντας τη γη
με την ομπρέλλα τους...

Στίχοι: Γιώργος Μακρής / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Νατάσα Μποφίλιου & Ερωφίλη & Ρίτα Αντωνοπούλου, από το δίσκο: «Πεθαίνοντας στην Αθήνα», ΛΥΧΝΙΑ CD 1 (2006)

Εραστές (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

ΧΑΡΑΜΑΤΑ

Ξύπναγα πρωί χαράματα
σταζαν του Θεού τα κλάματα
δάκρυα τρυφερά, βελούδινα
έφτιαχνα καφέ και του 'δινα

Αγάπη μου, αστέρι μου, φεγγάρι μου
σε λίγο θα ξημέρωνες για χάρη μου
στη γη ο πετεινός τρελό μεγάφωνο
σε θέλω κι ο ουρανός με αφήνει άφωνο

Έβρεχε η βροχή, βρεχόμουνα
όσο ανησυχείς θα 'ρχόμουνα
ξόβεργα η ζωή και πιάστηκα
από "σ' αγαπώ" κρεμάστηκα

Αγάπη μου, αστέρι μου, φεγγάρι μου
σε λίγο πως θα νύχτωνες για χάρη μου
την πείνα τους τ' αγρίμια να χορτάσουνε
και μέσα απ' την ασχήμια αυτή ν' αγιάσουμε

Αγάπη μου, αστέρι μου, φεγγάρι μου
σε λίγο θα ξημέρωνες για χάρη μου
ζεστό το ευχαριστώ στον ουρανίσκο μου
τον ήλιο σου που μου 'δωσες στον ίσκιο μου

Χαράματα (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ

Φτάσαμε στην Αλεξάνδρας ξημερώματα
να γλιτώσεις τους αποχαιρετισμούς
γύρω βρώμικα καφέ με ξένα ονόματα
προσκαλούνε μέσα τους περαστικούς
μήπως θες κάτι να φας να σε κρατήσει
μουσική στ' ακουστικά σου σιγανή
αποφεύγεις έτσι όποιον σου μιλήσει
σε ρωτάω κι ανεβάζεις τη φωνή

Και να κάνεις τη στιγμή συνηθισμένη
το αντίο, πάντα αντίο θα σημαίνει

Σ' ένα χάρτη με στυλό τραβάς το δρόμο σου
και τσιγάρα στρίβεις για τη διαδρομή
ένας τρόπος να σκοτώσεις, λες, το χρόνο σου
ένας τρόπος να σκοτώσεις τη στιγμή

Και να γύριζες να δεις, τι θα 'χε γίνει
αφού τίποτα δε διαρκεί στη μνήμη

Ένα τζιν μπουφάν φθαρμένο για το κρύο
κι ένας σάκος που σε λίγο θα εκραγεί
μ' ένα σάλτο μπαίνεις μες στο λεωφορείο
δε μ' αφήνεις τελευταία επιλογή...
Έφευγες από Αλεξάνδρας τα χαράματα
μ' ένα αρχαίο πούλμαν μπλε-πορτοκαλί
να μη δω το πρόσωπό σου μες στα κλάματα
με το χνώτο είχες θαμπώσει το γυαλί.

Και να σ' έβλεπα να κλαις, τι θα 'χε γίνει
αφού ο χρόνος τελικά όλα τα σβήνει

***

ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ

Έχω διαβατήριο, εισιτήριο, κουράγιο έχω
Δωσ' μου τα μπαγκάζια σου με τα νάζια σου, ζωή σ' αντέχω
Θα σε προδώσω μου 'χες πει, για ν' αγαπάς το σφάλμα
Γιατί το θέλω αν δεν κοπεί, δε κάνει ο πόθος άλμα
Θα σε προδώσω μού 'χες πει, για ν' αγαπάς τα πάντα
Γιατί η ζωή είναι μουσική από πλανόδια μπάντα

Έχω διαβατήριο, εισιτήριο, μαχαίρια έχω
Δωσ' μου τα τραγούδια σου, με τα φλούδια σου, χυμούς να τρέχω
Θα σε ματώσω μού 'χες πει, για ν' αγαπάς το αίμα
Γιατί το θέλω αν δε κοπεί, δε σταματάει το ψέμα
Θα σε ματώσω μού 'χες πει, για ν' αγαπάς το χέρι
Που σού 'χει ανοίξει την πληγή, αλλά να βγει δε ξέρει

Θα σε ματώσω μού 'χες πει,
Θα σε προδώσω μού 'χες πει,
Γιατί η ζωή είναι μουσική
από πλανόδια μπάντα

Διαβατήριο (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

ΡΗΜΑΓΜΕΝΟ ΝΤΑΜΑΡΙ

Ἔρχονται ὧρες ποὺ τὶ νὰ σοῦ κάνουν πιὰ καὶ τὰ χαμόγε-

λα,

πέφτουν ἕνα ἕνα σὰν τὰ ἑφτά πέπλα τῆς Σαλώμης,

καὶ στὸ τέλος ἀπομένεις γυμνός, καὶ τότε ἀρχίζουν ὅλα νὰ

κραυγάζουν·

τὰ μάτια κραυγάζουν: ἐμεῖς εἴμαστε ποὺ ρουφήξαμε τόση

ὀμορφιά,

τὰ χέρια κραυγάζουν: ἐμεῖς εἴμαστε ποὺ συντελέσαμε στὴν

ὑποταγή,

τὸ σῶμα κραυγάζει: ἐγῶ εἴμαι ποὺ συσπάστηκα στὴν

κτηνωδία τοῦ καλοκαιριού,

οἱ στίχοι διαλαλούν τὰ μυστικά μας,

γίναμε πιὰ σὰν ἰδιωτικό ἡμερολόγιο σὲ ξένα χέρια.

Ἔτσι εἶναι, δὲν ὠφελοῦν πιὰ τὰ χαμόγελα, ὅσο κι ἄν εἶναι

ἀνοιχτόκαρδα,

οὔτε ὠφελεῖ νὰ κρατᾶς τὸ στόμα κλειστό ὅταν ὅλα κραυ-

γάζουν·

καὶ τί νὰ τὰν κάνεις τὴ διπλομανταλωμένη ἀξιοπρέπεια

της σιωπής

τώρα ποὺ ὅλοι ξέρουν ποιοὺς ἱκετέψαμε, σὲ ποιὲς ἀγκαλιὲς

συσπειρωθήκαμε,

κι εἶναι τὸ πρόσωπό μας σὰ νταμάρι ρημαγμένο

κι εἴμαστε σὰν ψημένα κάστανα ποὺ εὔκολα τὰ ξεφλουδί-

ζει κανείς.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ανυπεράσπιστος Καημός. Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΥΔΡΟΓΕΙΕΣ ΣΦΑΙΡΕΣ

Κοιτάς το πρόσωπο της γης
κι ομολογείς
τα όρια είναι στρογγυλά
κι αυτή γελά.

Μοιραία λέξη λέω που 'ναι η έλξη
για 'κείνα τ' άγνωστα από σένα
που ένα τα έψαχνες προς ένα.

Να μην πας πουθενά
γιατί αν έρθεις ξανά
θα 'χουν φύγει τα χρόνια
αχ κι ο άνθρωπος γερνά.

Να καθίσεις εδώ
να με δεις να σε δω
σαν υδρόγειες σφαίρες
είν' τα μάτια σου τα δυο
συχνά.

Κοιτάς το πρόσωπο της γης
και νοσταλγείς
ταξίδια, φώτα μακρινά
ειλικρινά
Θυμάμαι σε είχα πρωτοσυναντήσει
να ψάχνεις τόσο απελπισμένα
ποιο τραίνο σε έπαιρνε από σένα.

Να μην πας πουθενά
γιατί αν φύγεις ξανά
θα έχω αλλάξει σεντόνια
δαχτυλίδια,δειλινά.

Να καθίσεις εδώ
να με δεις να σε δω
σαν παγκόσμιος χάρτης
είν' τα χέρια σου τα δυο
γυμνά.

Μια ζωή
τα χελιδόνια
στην καρδιά μου χτίζανε φωλιά.

Να μην πας πουθενά
γιατί αν έρθεις ξανά
θα έχουν φύγει τα χρόνια
αχ κι ο άνθρωπος.

Υδρόγειες σφαίρες (ακούστε το στο YouTube): Εδώ

***

ΕΝΑΛΙΟ

Σάν νά εἶχε δάκτυλα ὁ μπάτης

Τά μαλλιά σου θά γίνουν

Τό ἔμβλημα τῆς σιωπῆς

Ὄχι ἐκείνης πού ἡ νύχτα της

Σκέπασε τά ὑπονοούμενα τῶν σεντονιῶν

Οὔτε κι αὐτῆς πού ἁπλώθηκε σάν τό νερό

Στροβιλίζοντας μέσα στούς ἥλιους

Τό στιλπνό της φάντασμα

Σάν νά εἶχε ἀλήθεια ὁ χρόνος

Ὁμιλῶ

Δέν ὑπάρχει τίποτα καλύτερο

Χάρης Μεγαλυνός Καλοκαίρια καί ἐνιαυτοί, εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα, 2002

***

ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ ΛΑΤΡΕΙΑ ΜΟΥ

Κουβέντα θ’ ανοίξουμε τώρα
με τι εννοείς και τι εννοώ;
Ξεκίνα παιδί μου προχώρα
η τρελά κι η νύχτα δεν έχουν θεό

Το χέρι σου δώσ’ μου
και πάμε στου κόσμου
την πιο νευρικιά διαδρομή
εμείς και νεκροί θα αγαπάμε
το θύμα, το θύτη και την αφορμή

Αγάπη μου, λατρεία μου
κουβέντα κι ιστορία μου
δικό μου πεπρωμένο
Χριστέ και Παναγία μου
στην πρώτη απεργία μου
μαζί σου κατεβαίνω

Κουβέντα θ’ ανοίξουμε τώρα
με τι ‘ναι καλό και τι ‘ναι κακό;
Ξεκίνα παιδί μου προχώρα
δεν είναι για φόβο και πανικό

Το χέρι σου δώσ’ μου
και πάμε στου κόσμου
την πιο νευρικιά διαδρομή
εμείς και νεκροί θα αγαπάμε
τα όχι, τα ίσως, τα ναι και τα μη

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Σταμάτης Κραουνάκης & Λίνα Νικολακοπούλου (Ντουέτο), από το δίσκο: «Δεν έχω ιδέα» SONY BMG CD

***

ΑΛΛΗ ΑΓΑΠΗ

Άλλη αγάπη γύρευες εσύ,
πώς να σ' αγαπήσουνε οι άλλοι
κι είπες με τ' αγκάθια στο κεφάλι
κάποια μου Δευτέρα ήταν Μεγάλη
και το πατρικό μου θαλασσί.

Φλόγες του γκαζιού
με χίλιες γλώσσες
στ' άδειου μαγαζιού
την παγωνιά,
όσες προσευχές
κι αν κάνεις όσες,
όσο θα 'χει αγκίστρι η πετονιά,
φως σπαρταριστό δεν θα σηκώσεις
τη δικιά σου μόνο σκοτεινιά.
Τ' άπιαστο που πήγες να δολώσεις
δεν πεινάει για τούτο τον ντουνιά.

Αντίχειρας, παράμεσος
κι ο Άδης ενδιάμεσος

Άλλη αγάπη γύρευες εσύ,
όλα να 'ναι αλλοιώτικα από πρώτα.
Κι είπες την καρδιά μονάχα ρώτα
κι άσε να 'ρθουν φήμες γεγονότα,
όλα στ' όνομά της δώστα εσύ.

Κάτι ο κόσμος μέσα του θυμάται
σαν μεγάλος, πότε σαν μωρό,
βγάζει τη φανέλα και κοιμάται
με τον άγγελό του τρυφερό.
Όλοι εσείς νυχτιάτικα πού πάτε,
ήρθε ως την ψυχή μας το νερό,
μόνο τα σημεία εκτιμάτε
και το δάκρυ έγιν' αρμυρό.

Αντίχειρας, παράμεσος
κι ο Άδης ενδιάμεσος

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Μανώλης Μιτσιάς, από το δίσκο: «Ισόβια» 2005 LEGEND CD

***

ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ 'ΡΧΟΣΟΥΝΑ

Έπρεπε να 'ρχόσουνα, έστω με βροχή
Περνώντας όλα τα εμπόδια, στο σπίτι σου
Έπρεπε να 'ρχόσουνα .

Έπρεπε να 'ρχόσουνα, υπάρχουνε περαστικοί
Δυο-τρεις βιαστικοί, ένα παιδί
Έπρεπε να 'ρχόσουνα.

Έπρεπε να 'ρχόσουνα, κάποιος τα δάχτυλα έπαιζε
Άλλος κάπνιζε, ένα παιδί
Έπρεπε να 'ρχόσουνα.

Έπρεπε να 'ρχόσουνα, έξω η βροχή
Το γκαρσόνι εκεί, σ' ένα σκαλί
Έπρεπε να 'ρχόσουνα.

Έπρεπε να 'ρχόσουνα, η βρύση η σιωπή
Οι λάμπες στη σκεπή, ένα σκυλί
Έπρεπε να 'ρχόσουνα.

Έπρεπε να 'ρχόσουνα, δεν ήταν η στιγμή
Οι φόνοι, οι καιροί ένα παιδί
Έπρεπε να 'ρχόσουνα.

Έπρεπε να 'ρχόσουνα, έστω με βροχή
Περνώντας όλα τα εμπόδια, στο σπίτι σου
Έπρεπε να 'ρχόσουνα.

Ποίηση: Γιώργος Χρονάς / Μουσική-Ερμηνεία: Μάνος Χατζιδάκις. Από τον ΚΟΙΝΟ ΒΙΟ (έργο 33, 1977) από το δίσκο: «Μάνος Χατζιδάκις 2000 Μ. Χ.» (ΣΕΙΡΙΟΣ / SIRIUS SMH9901 2)

***

ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΡΓΑ

Λες και τρώμε το χειμώνα παγωτό.
Λες και πέφτουμε σε τοίχους μ' εκατό.
Έτσι ανάποδα λυγάω το βράδυ αυτό
του νου τη βέργα.

Λες και η στάθμη της αγάπης πάει να βρει
πόσοι κρύβονται στη λάσπη θησαυροί.
Πώς κοπήκανε στα δάχτυλα οι σταυροί
γι' ανθρώπων έργα.

Αδιόρθωτα τα μάτια κι οι καρδιές
με κουμπιά και φερμουάρ κατεστραμμένα
δυο κουβέντες μου σου πέσανε βαριές
κι αποφάσισες να ζεις χωρίς εμένα.

Λες και στρώσαμε τον Αύγουστο χαλί
λες και βγήκε τ' ασανσέρ σ' ένα κελί
που ένας το βλέπε το φως γι' ανατολή
κι άλλος για δύση.

Λες και μέσα μας τ' αντίθετα τραβάν
να ψηφίσουνε στο ίδιο παραβάν
σαν αιώνιο Ιησούν ή Βαραβάν
του ανθρώπου η φύση.

Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Άλκηστις Πρωτοψάλτη, από το δίσκο: «Ανθρώπων έργα» Polygram 521 384-2

***

TANGO

Παραμονή της επετείου
βουτιά στο χρώμα του καδμίου
έγινα κόκκινος
Σε βρήκα μ' άλλον στο κρεβάτι
κι ο διάδρομος οχιά φευγάτη
ο κατασκότεινος
Βγήκα στο δρόμο είχε πλημμύρες
γαλότσες και πυροσβεστήρες
εκεί αναλήφθηκα
Κι έρχομαι τώρα σαν αέρας
σαν προϊστορικός αστέρας
να εκδικηθώ όσα φοβήθηκα

Στρίβω Θησέως το τιμόνι
σε αγαπώ και πέφτει χιόνι
είμαι το θύμα σου.
Και στο παρμπρίζ μου την οθόνη
όποια φιγούρα κι αν ζυγώνει
παίρνει το σχήμα σου.
Είσαι αθώα, είσαι σκύλα
ή του μυαλού μου κατρακύλα
ζητάει το σώμα σου
Και κάποιος ίσως που μου μοιάζει
κι αυτό το μίσος μ' ανεβάζει
φιλάει το στόμα σου

Να σε σκοτώσω ήρθα, δεν ήρθα να μείνω
ήρθα να γίνω απόψε για σένα πληγή
Μα όπως γυρνάς τα μάτια όλα τα σβήνω
ήρθα να μείνω για πάντα μαζί σου καρδιά μου στη γη

Στίχοι / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Κώστας Μακεδόνας, από το δίσκο: «Έπεσε Έρωτας» ΑΚΤΗ SONY MUSIC, 2002

***

ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ

Ο κήπος ήτανε μοκέτα
στου πέμπτου ορόφου το δυάρι, χειμώνας
και φύσαγ’ ένας άνεμος να πάρει
σεντόνια, μαξιλάρια και πακέτα – χειμώνας

Στου πέμπτου ορόφου τον παράλληλο
το έργο που θα δείτε ειν’ ακατάλληλο
κι απόψε

Η γάτα αποκοιμήθηκε κουλουριασμένη
στη σιωπή της γυρνάω
ξυπόλητη πηγαίνω στο κρεβάτι
αθόρυβη ζωή κι οφθαλμαπάτη
περνάω

Λόγια: Λίνα Νικολακοπούλου / Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης / Ερμηνεία: Δήμητρα Γαλάνη. Από το δίσκο: «Κανονικά», MINOS EMI 7243 4 80045 2 9, (1984)

***

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΜΟΝΑΞΙΑ

Ὅταν τὶς νύχτες τριγυρνῶ στὴ μοναξιά μου,

ψάχνω μέσ᾿ σὲ χιλιάδες πρόσωπα νὰ βρῶ

ἐκεῖνο τὸ τρεμούλιασμα στὴν ἄκρη τοῦ ματιοῦ σου.

Ἂν ἔστω κι ἕνας μόνο ἀπηχοῦσε

κάτι ἀπ᾿ τὴ δική σου ὀμορφιά,

θὰ τοῦ ῾λεγα: -«Λοιπόν, τί περιμένεις;

μὲ τὰ καρφιὰ τῶν παπουτσιῶν σου κάρφωσέ με».

καὶ δὲ θὰ καρτεροῦσα πιὰ γλυκὸ φιλὶ

οὔτε μία τρυφερὴ περίπτυξη.

ΑΝΑΣΤΟΛΗ

Ὅ,τι ὀνειρεύτηκα τόσα καὶ τόσα βράδια,
ὅ,τι πεθύμησα μὲ τόση ἀλλοφροσύνη,
ὅ,τι σχεδίασα μὲ τόσο πυρετό,
μόλις σὲ δῶ, γλυκιά μου ἐξουθένωση,
στὰ μάτια καὶ τὰ χείλη τὸ ἀναστέλλω,
γιὰ μία στιγμὴ πιὸ ἀπελπισμένη τὸ ἀναβάλλω,
γιατί μονάχα ὅταν τὰ χέρια μου σὲ χάνουν,
ἡ πονεμένη φαντασία μου σὲ κερδίζει.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ξένα γόνατα (1954). Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΤΥΨΕΙΣ

Ὅσο περνοῦν οἱ μέρες καί μακραίνει

ἡ ἡλικία τῆς σεμνότητας, αἰσθάνομαι

τὶς ἀνεπαίσθητες ραγισματιές ἐντός μου

ἀπὸ νύχτα σὲ νύχτα νὰ πληθαίνουν:

δρόμοι ποὺ πήρα μὲ χαμηλωμένα μάτια

φῶτα ποὺ πέσαν πάνω μου ἀνελέητα

λόγια πιὸ πρόστυχα κι ἀπ' τὶς χειρονομίες -

μὰ πιὸ πολύ, ἡ ὄψη τῆς μητέρας μου

ὄταν γυρνῶ ἀργά τὸ βράδυ καὶ τὴ βρίσκω

μ' ἕνα βιβλίο στὸ χέρι νὰ προσμένει

βουβή ξαγρυπνισμένη καὶ χλωμή

ΒΡΟΧΟΣ

Τώρα ποὺ σ' ἔχω διαγράψει ἀπ' τὴν καρδιά μου,

ξαναγυρνᾶς ὅλο καὶ πιὸ πολὺ έπίμονα,

ὅλο καὶ πιὸ πολὺ τυραννικά.

Δὲν ἔχουν ἓλεος τὰ μάτια σου γιὰ μένα,

δὲν ἔχουν τρυφερότητα τὰ λόγια σου,

τὰ δάχτυλά σου ἔγιναν τώρα πιὸ σκληρά,

ἔγιναν πιὸ κατάλληλα γιὰ τὸ λαιμό μου.

***

ΟΧΤΩ

Οχτώ που είναι ακόμα η μέρα
και βάζει τα παπούτσια του
να πάει στο σινεμά.
Κάποιο σημείωμα αφήνει για 'κείνον
που δεν φτάνει.

Οχτώ που είναι ακόμα νύχτα
και βάζει τα παπούτσια του
να βγει απ' το σινεμά.
Τη μια βιτρίνα προσπερνά
την άλλη κάνει πως βλέπει.

-Τί λες πάμε πιο κάτω;

***

ΝΥΧΤΑ ΧΑΡΙΣΕ ΜΟΥ ΕΝΑ ΚΟΡΜΙ

Νύχτα, χάρισέ μου ἕνα κορμί,

νὰ χορτάσω κι ἀπόψε τὴν ἔξαψή μου

νὰ σκοτώσω κι ἀπόψε τὴν ἀπόγνωσή μου,

δὲν τὰ αντέχω πιὰ αὐτά τὰ δρομολόγια,

αὐτὸ τὸν παιδεμό πίσω ἀπὸ ξένα ἴχνη.

Νύχτα, χάρισέ μου ἕνα κορμί,

δὲν ἐξετάζω ἂν τὸ στῆθος εἶναι ὄμορφο,

ἂν τὰ μπράτσα εἶναι ψημένα στὴ δουλειά

οὔτε καὶ νοιάζομαιι γιὰ τῶν ματιῶν τὸ χρῶμα,

ὄνομα, ἐπάγγελμα καὶ ἡλικία.

Νύχτα, χάρισέ μου ἕνα κορμί,

ἔστω καὶ γιὰ μισὴ ὥρα, γιά ἕνα δεκάλεπτο∙

σοῦ τάζω πρῶτα πρῶτα τὸ κορμί μου,

σοῦ τάζω τὸ μέλλον μου,

σοῦ τάζω κάτι περισσότερο: τὴν ψυχή μου -

χάρισέ μου ἕνα κορμί.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ανυπεράσπιστος καημός. Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ

Θα μπορούσα ώρες ολόκληρες να ρουφώ

την αναπνοή σου αμίλητος ακούγοντάς σε

να μιλάς σαν ήχος βροχής σε λουλούδι

για θέματα αδιάφορα. Τόσο λίγο καταλαβαίνει

ο ένας τον άλλον, αλλά, ξέρεις, φθάνει

να βλέπω τό χέρι σου νά γυρνά

μια σελίδα βιβλίου μισοφωτισμένο απ’ τή λάμπα

ή την πλάτη σου να σκεπάζει την κάμαρα

και να σωπαίνω. Ο χρόνος έφερε

αυτό το απροσδόκητο μέσα μου:

σ’ έλαμψε τίμια και τώρα σε νιώθω

σαν πράσινη φωτιά να μεγαλώνεις.

Αθόρυβα που πατά η νύχτα, προνοητική

για ό,τι αφέθηκε ανεκπλήρωτο η ανείπωτο.

Ανδρέας Αγγελάκης, «Ο πρίγκιπας των κρίνων», 1964

***

Η ΝΥΧΤΑ ΤΟ 'ΧΕΙ ΑΠΟΨΕ

Η νύχτα το ‘χει απόψε να εκμαυλίζει
μπερδεύοντας τα βήματα στη μουσική της.

-Τρέξε κι απόψε, τρέξε απελπισμένα,
πάρε τους δρόμους που οδηγούνε στην ψευδαίσθηση
(κι οι άλλοι ας δημιουργήθηκαν,
ας παντρευτήκαν, ας έκαναν παιδιά,
ας αποχτήσαν σπίτι κι αυτοκίνητο,
κι εσύ ας είσαι έρημος και μόνος,
ας στάζει από τα μάτια σου το παράπονο,
ας περιμένει η μάνα σου να δει από σένα προκοπή,
να φάει γλυκό ψωμί στα γερατειά της),

τρέξε κι απόψε, τρέξε απελπισμένα,
πάρε τους δρόμους που οδηγούνε στην απόγνωση.

Η νύχτα το ‘χει απόψε να εκμαυλίζει…

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ανυπεράσπιστος καημός. Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΤΗΡΙΟ

Τὸ γράμμα σου τ᾿ ἀποψινὸ μὲ βρῆκε λυπημένο∙

μὴ λὲς πὼς ἦταν ἀφορμὴ τ᾿ ὀργίλο σου γραφτό:

λὲς κι ἀπὸ πρίν, κάποια φωνή, μοῦ τό ῾χεν εἰπωμένο.

Δὲ θλίβομαι γι᾿ αὐτό.

Ἔτυχεν, ὅμως, ἡ βραδιὰ τόσο βουβὰ νὰ σβήσει,

κι ὁ ἥλιος, μακριά, τόσο θλιβὰ νὰ χάνεται μαζί...

Τέτοιες βραδιές, ἡ σκέψη μου, ποὺ νοσταλγεῖ κι ἐκείνη,

δὲ θά ῾θελε νὰ ζῆ!

Κ' ἐξ ἄλλου, λὲς γιὰ πράματα ποὺ, έγὼ, δὲ βρίσκω βάση:

λόγια γραμμένα βιαστικά, μὲ πεῖσμα καὶ χολή∙

ἐκεῖνος ποὺ τὰ λόγια σου τὰ πρίν, ἔχει διαβάσει,

θὰ ξαφνιαστεῖ πολύ...

Μοῦ λὲς πὼς «κυλιστήκαμε στὸ βόρβορο», -φαντάσου!

Κ' ἐγὼ ποὺ τό ῾χα καύχημα κρυφό, τόσο καιρό,

πὼς ἡ καρδιά μου στάθηκε, στὰ πλάνα βήματά σου,

σὰν ἄστρο φεγγερό!

Τὸ γράμμα σου τ᾿ ἀποψινό, μὲ βρῆκε λυπημένο,

λὲς κι ἡ καρδιά μου, σὰν ἀνθός, γιὰ πάντα ἔχει σαπεῖ.

Κι ὅσο γιὰ κεῖνο ποὺ μοῦ λές: «σαν ἄγνωστος θὰ μένω»,

-δὲ ξέρω τί θὰ πῆ...

ΙΙ

Τὸ βράδυ ποὺ σ᾿ ἀγάπησα δὲν ἦταν καλοκαίρι∙

Τὰ φύλλα μόλις πρόβαλλαν ἐπάνω στὰ κλαριὰ,

-κι οὔτε θυμᾶμαι, νὰ σοῦ πῶ, τί μ᾿ εἶχε τότε φέρει,

σ' ἐκείνη τὴ μεριά.

Θυμᾶμαι, μόνο, πού ῾σερνα τὸ βῆμα τὸ νωθρό μου,

καὶ τὸ μυαλό μου γύριζε σὲ πράματα παλιά,

τὴν ὥρα ποὺ σ᾿ ἀπάντησα, νὰ στέκεσαι στοῦ δρόμου

τὰ πέτρινα σκαλιά.

Τὴ νύχτα ἐκείνη, τὴν τρελή, τὴ νύχτα τὴ μεγάλη,

νὰ στὴ θυμήσω τώρα, ἐδῶ, τὸ βρίσκω περιττό.

«Τὰ περασμένα πέρασαν, -μὴν τὰ θυμᾶσαι πάλι»,

μᾶς λέει τὸ ρητό...

Κι ὅμως, κι ἐσὺ μ᾿ ἀγάπησες βαθύτατ -τὸ νιώθω∙

καὶ ξέρω ἀκόμα, πὼς, συχνὰ, μοῦ τό ῾χες ὁρκιστεῖ,

πὼς ὅσο κι ἂν μαραίναμε τὸ πρῶτο μας τὸ πόθο,

θὰ μέναμε πιστοί!

Μιᾶς καὶ δὲν ἦταν νὰ σταθεῖς σὲ ῾κεῖνα πού ῾χες τάξει,

τότε γιατὶ, τὸ λόγο αὐτὸ, μ᾿ ἀνάγκασες νὰ πῶ;...

Τὸν ὅρκο σου τὸν πάτησες, -μὰ ῾γὼ δὲν ἔχω ἀλλάξει,

-κι ἀκόμα σ᾿ ἀγαπῶ.

Ναπολέων Λαπαθιώτης, Ποιήματα. Εισαγωγή, σχόλια, παρουσίαση, Άρη Δικταίου., εκδόσεις Φέξη, Αθήνα, 1964.

***

ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ

Κάθε ποὺ πέφτει ἐπικίνδυνα τὸ βράδυ,

ξυπνάει ἡ φωνή σου μέσα μου καὶ μὲ ρημάζει∙

κι ὅταν ἡ νύχτα ὅλες τὶς γλυκιὲς εἱκόνες διώχνει,

προβάλλει ἐντός μου ἡ βρώμικη ὀμορφιά σου

καὶ σβήνει ἀπὸ τὰ μάτια τὴ λάμψη τοῦ Θεοῦ.

Καὶ τότε δίνομαι στὸ ἔγκλημα τῆς μοναξιᾶς,

ποὺ χρόνια τώρα μέσα μου τὸ ἑτοιμάζω,

καὶ πιὰ δὲν ἔχει οὐράνιο φεγγοβόλημα,

δὲν ἔχει πιὰ παιδικὲς χορωδίες,

μονάχα μιά προσπάθεια γιὰ σπασμούς,

νυχτερινὰ χαρτονομίσματα τσαλακωμένα.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ξένα γόνατα, (1954). Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

Το στήθος του από μολύβι

κι η γάμπα του τορνευτή

αν και γεμάτη αλογότριχες.

Μάρμαρο ξανθό πυρώνει γύρω από την ήβη.

η μύτη ελαφρά γαμψή

κρατάει στις σπείρες της

λίγο απ’ το λάδι του ματιού.

Γλιστράει ως σμίλη μες στη σκιά τη μελαμψή

και καταλήγει στ’ άσπρα σκυλόδοντα.

Ως και του Δία οι κεραυνοί

λύγισαν κι έλιωσαν

να του προσφέρουν σπίτι και ευνή.

Στις φεγγαρόχρωμες ελιές το πανί του αέρα

κτυπά μες σε αφροδίσια ρίγη.

Είν’ της θεάς ο ζυγός, η απατηλή διφθέρα

Που μες στις φλέβες τον τυλίγει.

Τον ξένο τον τρελλαίνει του Ομήρου η λαλιά

η καμπύλη του στόματος, τα μελανά μαλλιά.

Γυμνοί παλαιστές, Επαφρόδιτοι

του Δία οι αθάνατοι

όρχεις καρδιοχτυπούν να σας φιλήσουν στ’ αχαμνά.

Χάρης Μεγαλυνός, To μήλον της έριδος, εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα, 1983

***

ΤΣΑΪΡΑΔΑ

Ἐδῶ δὲν εἶναι τόπος νὰ ξανάρθουμε.

Ἔχτισαν κι ἄλλο σπίτι, βλέπω φῶς στὸ παράθυρο.

Ὁ χωματόδρομος περνάει σχεδὸν δίπλα μας.

Ζευγάρια ἐπιστρέφουν μὲ τὸ μοτοσακό.

Ἐδῶ δὲν εἶναι τόπος νὰ ησυχάσουμε.

Αὐτό τὸ ρεμπέτικο μοῦ χάλασε ὄλο τὸ κέφι.

Βουρκώνει τὸ μέσα μου καθώς σ’ ἀγκαλιάζω.

Μοῦ κάνει κακό ν’ ἀκούω γιὰ ξενιτεμούς.

Ἐδῶ δὲν εἶναι τόπος γιὰ μᾶς.

Ἀκόμη κι ἡ ἐξοχή ἔχει τὸν τρόπο της νὰ μᾶς πληγώνει.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ανυπεράσπιστος καημός. Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

Στο τέλος της νύχτας

υπάρχεις εσύ

το φως στη γωνιά του δωματίου

άδεια σώματα

το στόμα με τη γεύση από κρασί

ή μυρωδιά τσιγάρου.

Στο τέλος της νύχτας

υπάρχει η επιθυμία

ο πυρετός στο δέρμα

το γυμνό σώμα

η έκσταση της αγκαλιάς.

Στο τέλος της νύχτας

αναζητώ τη μουσική

τον ύπνο

το συμπλήρωμα του χώρου

το προσκεφάλι.

Στο τέλος της νύχτας

βρίσκω το στήθος σου

γέρνω το κεφάλι μου

αποκοιμιέμαι

Sérgio Godoy, από τη συλλογή, Η Έλξη των Ομωνύμων, μτφ. Ρήγας Κούπας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα, 2005

***

Η ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΤΟΥ ΚΛΕΙΤΟΥ

Ὁ Κλεῖτος, ἕνα συμπαθητικό
παιδί, περίπου εἴκοσι τριῶ ετῶν —
μέ ἀρίστην ἀγωγή, μέ σπάνια ἑλληνομάθεια —
εἶν’ ἀρρωστος βαρειά. Τόν ηὗρε ὁ πυρετός
πού φέτος θέρισε στήν Ἀλεξάνδρεια.

Τόν ηὗρε ὁ πυρετός ἐξαντλημένο κιόλας ἠθικῶς
ἀπ’ τόν καϋμό πού ὁ ἑταίρος του, ἔνας νέος ἠθοποιός,
ἔπαυσε νά τόν ἀγαπᾶ καί νά τόν θέλει.

Εἶν’ ἄρρωστος βαρειά, καί τρέμουν οἱ γονεῖς του.

Καί μιά γρηά ὑπηρέτρια πού τόν μεγάλωσε,
τρέμει κι αὐτή γιά τήν ζωή τοῦ Κλείτου.
Μές στήν δεινήν ἀνησυχία της
στόν νοῦ της ἔρχεται ἕνα εἴδωλο
πού λάτρευε μικρή, πρίν μπεῖ αὐτού, ὑπηρέτρια,
σέ σπίτι Χριστιανών ἐπιφανών, καί χριστιανέψει.
Παίρνει κρυφά κάτι πλακούντια, καί κρασί, καί μέλι.
Τά πάει στό εἴδωλο μπροστά. Ὅσα θυμᾶται μέλη
τῆς ἱκεσίας ψάλλει· ἄκρες, μέσες. Ἡ κουτή
δέν νοιώθει πού τόν μαῦρον δαίμονα λίγο τόν μέλει
ἄν γιάνει ἤ ἄν δέν γιάνει ἕνας Χριστιανός.

Κ.Π. Καβάφης, Άπαντα Ποιητικά, εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα, 1990

***

ΕΡΩΤΑΣ

Νὰ σοῦ γλείψω τὰ χέρια, νὰ σοῦ γλείψω τὰ πόδια –

ἡ ἀγάπη κερδίζεται μὲ τὴν ὑποταγή.

Δὲν ξέρω πῶς ἀντιλαμβάνεσαι ἐσὺ τὸν ἔρωτα.

Δὲν εἶναι μόνο μούσκεμα χειλιῶν,

φυτέματα ἀγκαλιασμάτων στὶς μασχάλες,

συσκότιση παραπόνου,

παρηγοριὰ σπασμῶν.

Εἶναι προπάντων ἐπαλήθευση τῆς μοναξιᾶς μας,

ὅταν ἐπιχειροῦμε νὰ κουρνιάσουμε σὲ δυσκολοκατάχτητο κορμί.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ανυπεράσπιστος καημός. Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΝΕΑΡΕ ΓΙΕ ΤΟΥ ΜΠΑΚΑΛΗ

Νεαρέ, γιε του μπακάλη,
λατρεμένε διαβάτη της νύχτας,
για σένα αφήνει η Αφροδίτη,
τα κλειδιά στην πόρτα.
Για σένα ξενυχτάνε οι φοιτητές
της Γεωπονικής Σχολής.

Για σένα λιώνει το σαπούνι
στα χέρια μου.

Στίχοι: Γιώργος Χρονάς / Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις / Ερμηνεία: Ανδρέας Καρακότας. Από το δίσκο: «Τα τραγούδια της αμαρτίας» (ΣΕΙΡΙΟΣ SMH 96002.2)

***

Ο ΑΧΧΙΛΕΑΣ ΑΠ' ΤΟ ΚΑΪΡΟ

Ο Αχιλλέας απ' το Κάιρο
εδώ και χρόνια ζει στην Αθήνα
σ' ένα υπόγειο σκοτεινό
γωνιακό κάπου στην Σίνα.

Μαζί του ζει κάποιος Μηνάς
γι' αυτούς τους δυο και τι δεν λένε
οι πιο σεμνοί της γειτονιάς
ξέρουν επίθετα που καίνε.

Είναι κάτι παιδιά που δε γίνονται άντρες
και δε ζουν τη ζωή τη δικιά σου
είναι κάτι παιδιά που δεν γίνονται άντρες
Θα μπορούσαν να είναι παιδιά σου.

Ποτέ δε βγαίνουνε μαζί
κανείς δεν ξέρει πώς περνάνε
υπόγεια κάνουνε ζωή
κι όλοι οι αργόσχολοι ρωτάνε.

Η κυρά Λέλα η Σμυρνιά
στην αμαρτία λέει βουλιάζουν
και διώχνει τα μικρά παιδιά
όταν στο υπόγειο πλησιάζουν.

Είναι κάτι παιδιά που δε γίνονται άντρες
και δε ζουν τη ζωή τη δικιά σου
είναι κάτι παιδιά που δεν γίνονται άντρες
Θα μπορούσαν να είναι παιδιά σου.

Τα βράδια απ' έξω σαν περνάς
μια μουσική ακούς και γέλια
και στο υπόγειο αν κοιτάς
βλέπεις μια ολάνθιστη καμέλια.

Ο Αχιλλέας απ' το Κάιρο
ας είναι χρόνια στην Αθήνα
η μάνα του δεν τον ξεχνά
κι ας είναι απ' τα παιδιά εκείνα......

που είναι κάτι παιδιά που δε γίνονται άντρες
και δε ζουν τη ζωή τη δικιά σου
είναι κάτι παιδιά που δεν γίνονται άντρες
Θα μπορούσαν να είναι παιδιά σου.

Στίχοι-Μουσική-Ερμηνεία: Κώστας Τουρνάς, από το δίσκο: «Κώστας Τουρνάς, Τώρα!», PoryGram 531 782-2, (1996)

***

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ

Εδώ στου δρόμου τα μισά
έφτασε η ώρα να το πω
άλλα είναι εκείνα που αγαπώ
γι' αλλού γι' αλλού ξεκίνησα.

Στ' αληθινά στα ψεύτικα
το λέω και τ' ομολογώ.
Σα να 'μουν άλλος κι όχι εγώ
μες στη ζωή πορεύτηκα.

Όσο κι αν κανείς προσέχει
όσο κι αν το κυνηγά,
πάντα πάντα θα 'ναι αργά
δεύτερη ζωή δεν έχει.

Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης / Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου / Ερμηνεία: Ελευθερία Αρβανιτάκη, από το δίσκο: «Τραγούδια για τους μήνες»

***

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ

Σπασμένες μέσα μου εἰκόνες ἀνταπόκρισης,

ρήμαγμα μέσα σὲ ξένες ἀγκαλιές,

ἀπελπισμένο κρέμασμα ἀπό λαγόνια ξένα.

Πέσιμο ἐκεῖ ποὺ μοναχά ἡ μοναξιά ὁδηγεί

νὰ ὑποτάξω ἀκόμη καὶ τὸ πνεύμα μου,

νὰ τὸ προσφέρω σὰν τὴν ἔσχατη ὑποταγή.

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ξένα γόνατα, (1954). Από τον τόμο, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Ποιήματα, εκδόσεις Διαγωνίου, Θεσσαλονίκη, 1998

***

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ξένοι αὐχένες τώρα ἀντὶ γιὰ τὸν δικό σου,

ξένα λαγόνια, ξένα γόνατα, ὅλα ξένα,

τίποτα πιὰ δέ θὰ μοῦ μείνει ἀπ’ τὴ φωνή σου,

ὡς καὶ τὰ μάτια σου θὰ σβήσουν σ’ ἄλλα μάτια.

Καὶ πιά, μέσα στὴν τόση ἀλλοφροσύνη,

ψυχή μου, ποῦ θὰ βρεῖς τὴ δύναμη

γιὰ νὰ μπορεῖς ἀκόμη νὰ ἐλπίζεις

σὲ κάποιαν ἄλλη ἀγκαλιά πιὸ τρυφερή;

***

Σημειώσεις:

Στα ποιήματα των Κ.Π. Καβάφη, Ντίνου Χριστανόπουλου, Ναπολέωντα Λαπαθιώτη, Μαρίας Πολυδούρη, Γιώργου Ιωάννου και Κικής Δημουλα, διατηρήθηκε το πολυτονικό σύστημα και η ορθογραφία των ποιητών, σεβόμενοι τη γραφή τους, και τη γλώσσα στην οποία οι ίδιοι θέλησαν να κυκλοφορήσουν το έργο τους. Εξάλλου η μεταγραφή τους στο μονοτονικό, πιστεύουμε ότι φτωχαίνει τα έργα αυτά, κάνοντάς τα να απολέσουν μέρος της μαγείας τους.