Homosexuality and fascism. An article of Klaus Mann

 
Σκηνή από την ταινία Οι καταραμένοι

La caduta degli dei [The Damned] (1969) του Visconti Visconti

 

Ομοφυλοφιλία και φασισμός (Homosexualität und Faschismus). Ένα άρθρο του Κλάους Μαν

[Το κείμενο αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ευρωπαϊκά τετράδια / Έκκληση (Πράγα, 24 Δεκεμβρίου 1934) με τον τίτλο Η Αριστερά και οι «διαστροφές». Η παρούσα δημοσίευση βασίζεται στο χειρόγραφο που βρέθηκε στο αρχείο του Κλάους Μαν. Ολόκληρο το κείμενο κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση του Αλέξανδρου Ίσαρη από τις εκδόσεις Άγρα (1998) στη σειρά «Ο ΑΤΑΚΤΟΣ ΛΑΓΟΣ»]

Στη Σοβιετική Ένωση ψηφίστηκε πρόσφατα ένας νόμος που προβλέπει βαριές ποινές για τους πολίτες εκείνους που τυγχάνει να είναι ομοφυλόφιλοι. Αυτό αποτελεί έκπληξη, γιατί αναρωτιέται κανείς: βάσει ποιας λογικής και ποιας Ηθικής δικαιολογεί μια σοσιαλιστική κυβέρνηση τη στέρησή των πολιτικών δικαιωμάτων και τη δυσφήμιση μιας κατηγορίας ανθρώπων, που το μόνο τους «πταίσμα» είναι ότι ακολουθούν μια φυσική τους κλίση; Όμως αυτό ακριβώς συμβαίνει. Λέγεται πως αφορμή για την επαίσχυντη αυτή νομοθετική ρύθμιση αποτέλεσαν διάφορα σκάνδαλα που ξέσπασαν στις ανατολικές περιοχές της επικράτειας. Εδώ και δεκαετίες στις χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης η Αριστερά αγωνίζεται σκληρά για την κατάργηση παρόμοιων ρυθμίσεων. [...]

Φαίνεται πως έχουμε λησμονήσει από που ξεκίνησε ο διασυρμός και η δυσφήμιση των ομοφυλόφιλων. Το άρθρο 175 υποστηρίχτηκε από την αντιδραστική μπουρζουαζία και την εκκλησία, που από τη στιγμή που πήρε μια τέτοια στάση, μας έκανε να νιώθουμε ξένοι και εχθρικοί απέναντί της. Οι προοδευτικοί πολίτες τάχθηκαν ενάντια στο εν λόγω άρθρο. Ο αγώνας κατά της ομοφυλοφιλίας υπήρξε ένας αγώνας αστικός -μια υπόθεση που είχε να κάνει με την «Ηθική»· και τον διέκρινε το ίδιο πάθος που δείχνει η τάξη αυτή σε ό,τι αφορά τον «ελεύθερο έρωτα». Πρόκειται για το πάθος μιας«Ηθικής» που εμείς σήμερα ούτε καν πολεμούμε (όπως έκανε λ.χ. Παλαιότερα ο Βέντεκιντ), γιατί δεν μπορούμε πια να την κατανοήσουμε. Η έννοια του «ηθικού» έχει αλλάξει. Την αποδεχόμαστε πάλι αλλά με άλλο περιεχόμενο. Σε ό,τι αφορά τους ενηλίκους, έχω να πω τα εξής: Πιστεύω πως ο καθένας μπορεί να ερωτεύεται με το δικό του τρόπο -με την προϋπόθεση ότι δεν θα εκμεταλλεύεται αφ' ενός τη θέση του ασκώντας εξουσία στους χώρους εργασίας πάνω σε άλλους, και αφ' ετέρου την άγνοια των ανηλίκων (άλλωστε οι περιορισμοί αυτοί ισχύουν για τους «φυσιολογικούς» όσο και για τους «μη φυσιολογικούς» ανθρώπους). Δεν ντρέπονται όλοι αυτοί άραγε που υποκινούν τέτοιου είδους αυτονόητα ζητήματα, δίνοντας αφορμή για την επανεξέτασή τους;

Η φωτισμένη μερίδα των αστών των μεγαλουπόλεων έχει ξεπεράσει προ πολλού τις στενές λανθασμένες αντιλήψεις περί Ηθικής: δείχνει ανεκτικότητα στα ερωτικά θέματα, παραμένοντας βέβαια σταθερή στις ιδέες της περί ιδιοκτησίας. Και τώρα αρχίζει να παίρνει ο σοσιαλισμός θέσεις που για τους αστούς φαίνονται ξεπερασμένες!

 

Οι καταραμένοι La caduta degli dei (1969) του Visconti Visconti

 

Αρκεί να αναφέρουμε την απίστευτη φράση, που δεν διατυπώθηκε από κάποιον τυχαίο, αλλά από τον Μαξίμ Γκόρκι: «Αν εξαφανίσουμε όλους τους ομοφυλόφιλους, θα εξαφανιστεί αυτόματα και ο φασισμός!»¹ Δυστυχώς η πρόταση αυτή διατυπώθηκε πράγματι από τον Πάπα της σοσιαλιστικής λογοτεχνίας. Έτσι έχουν τα πράγματα. Αλλά από που ξεκίνησαν όλα αυτά;

Πως συμβαίνει να διαβάζουμε σε αντιφασιστικές εφημερίδες τον συνδυασμό των λέξεων «Δολοφόνοι και παιδεραστές» σχεδόν τόσο συχνά όσο και στις φυλλάδες των ναζί τον άλλο συνδυασμό που είναι «Προδότες του λαού και Εβραίοι»; Η λέξη «παιδεραστής» χρησιμοποιείται ως βρισιά μόνο και μόνο επειδή λέγεται πως στις εθνικοσοσιαλιστικές ενώσεις υπάρχουν πολλοί που προτιμούν τα αγόρι από τις κοπέλες.

Όλα αυτά άρχισαν με τον λανθασμένο και πρόστυχο πόλεμο εναντίον του λοχαγού Ραίμ. Τα ανόητα συναισθηματικά γράμματα που είχε στείλει από την Νότια Αμερική, ήταν μια υπόθεση που αφορούσε την προσωπική του ζωή. Το ότι δημοσιεύτηκαν στον τύπο ήταν μια πράξη κουτή, περιττή και χυδαία. Ναι, επρόκειτο για μια χυδαιότητα, που επιπλέον δεν είχε και κανένα αποτέλεσμα. Δεν κατάφερε να βλάψει ούτε στο ελάχιστο τον λοχαγό Ραίμ: εκείνοι που θα έπρεπε να στραφούν εναντίον του, δεν πίστεψαν εν μέρει την όλη ιστορία ή δεν βρήκα και τίποτα τρομερό σε αυτήν. Οι άλλοι που αγανάκτησαν μαζί του, δεν τον συμπαθούσαν έτσι κι αλλιώς από πριν. Το γεγονός ότι τον είχε υπερασπιστεί ο Χίτλερ, που με καθαρά μικροαστικό τρόπο συνέχισε να καλύπτει τον «ένοχο», δημιούργησε για πρώτη και τελευταία φορά μια σχεδόν συμπαθητική εικόνα της μισητής κομπανίας. Ένας απλός πολίτης θα μπορούσε να σκεφτεί: αυτί είναι καλό. Ο Χίτλερ προστατεύει τον στρατιώτη του τώρα που οι εφημερίδες γράφουν τόσα κουτσομπολιά για την προσωπική του ζωή. Από την άλλη βρίσκω απρεπές και άτοπο το ότι έντυπα που αυτοαποκαλούνται «φιλελεύθερα» και «φωτισμένα», άρχισαν ξαφνικά να ωρύονται σαν υστερικές παπαδιές και να φωνάζουν «Α! τον παιδεραστή!» Θυμάμαι πόσο απερίγραπτα γελοίο μου φάνηκε όταν μια βερολινέζικη εφημερίδα, που την σύνταξή της αποτελούσαν σχεδόν αποκλειστικά γνωστοί ομοφυλόφιλοι, δημοσίευε τίτλους γεμάτους ειρωνεία και αποτροπιασμό για την υπόθεση του Ραίμ. Λες και το μόνο που είχαν εναντίον των Ναζί ήταν η ερωτική ζωή του παχύσαρκου λοχαγού. Όμως τα πάντα ήταν και είναι εναντίον τους, και υπέρ αυτών δεν μπορεί κανείς να αναφέρει το γεγονός ότι στο «θέμα ομοφυλοφιλία» ήταν συνεπείς και θαρραλέοι. Άλλωστε ο Χίτλερ κάλυπτε τον γέρο Ραίμ μόνο όσο καιρό τον χρειαζόταν. Όταν αποφάσισε να τον βγάλει από την μέση, αυτό που πρόβαλε κυρίως ήταν οι σεξουαλικές του προτιμήσεις.² Θαρρείς και ο φύρερ δεν γνώριζε το παραμικρό πάνω σ’ αυτό το θέμα ως εκείνη τη στιγμή. Ξαφνικά ο Χίτλερ, όπως παλαιότερα και τα φιλελεύθερα φύλλα, είχε γίνει έξω φρενών. Ο δόκτωρ Γκαίμπελς, μάλιστα, είπε πως έπαθε ναυτία. Αυτή την ίδια ναυτία νοιώθουμε κι εμείς, όχι για το ίδιο το αντικείμενο, αλλά για την ξεδιάντροπη υποκρισία με την οποία έδειξαν όλοι αυτοί την αγανάκτησή τους.

Όσα συνέβαιναν στη «βίλα» του Ραίμ -που δεν ήταν βίλα αλλά ένα πανδοχείο- δεν είχαν γίνει, ασφαλώς έτσι ακριβώς όπως τα περιέγραψε ο ίδιος. Ένας άνθρωπος σαν και αυτός δεν θα έπεφτε στην παγίδα που του είχαν στήσει, λέγοντας την αλήθεια. Όμως ακόμα κι αν τα μάτια του ανώτατου δικαστή είχαν δει πράγματι τις «πιο φοβερές σκηνές» -που έτσι κι αλλιώς αντικρίζει κανείς όταν εισβάλει απροειδοποίητα σε μια κρεβατοκάμαρα- τότε δεν θα ήταν αυτές οι σκηνές που θα μας ανακάτωναν το στομάχι. Θα μας έκαναν αντίθετα να σκεφτούμε πως ακόμα και τα κτήνη διαθέτουν ένα είδος (έστω και ταπεινών) αισθημάτων. Εκείνο που έκανε το Ραίμ πραγματικά αηδιαστικό, δεν ήταν αυτό που του καταμαρτυρούσαν πρώτα ο αριστερός τύπος και αργότερα ο Χίτλερ, αλλά το γεγονός ότι επρόκειτο για ένα κυνικό, χοντροκομμένο καθίκι, όπως όλοι οι αρχηγοί των Ναζί.

 

Οι καταραμένοι La caduta degli dei (1969) του Visconti Visconti

 

Όμως ας αφήσουμε στην άκρη τον Ραίμ. Είναι βέβαια φυσικό να θυμώνουμε όταν ακούμε να λένε για κάποιον που προτιμά τους άντρες από τις γυναίκες: Αυτός είναι σαν τον λοχαγό Ραίμ. Είναι σα να λέμε για κάποιον που πάσχει από ραιβοποδία πως είναι σαν τον Γκαίμπελς. Πως δηλαδή βρίσκεται στο ίδιο ηθικό επίπεδο μ’ εκείνον, τη στιγμή που μπορούμε να πούμε κατάμουτρα σε κάποιον γνωστό ψεύτη: λέτε ψέματα σχεδόν σαν τον Γερμανό υπουργό της προπαγάνδας. Με την ίδια λογική θα μπορούσε να πει κανείς για κάθε ομοφυλόφιλο πως έχει τις ίδιες προτιμήσει με τον Σωκράτη και τον Λεονάρδο ντα Βίντσι –πράγμα που θα ήταν εξίσου ανόητο. Πιθανόν ο άνθρωπος αυτός με τις «ίδιες ερωτικές προτιμήσεις», να είναι ένας ικανός πολίτης, ένας εργάτης που κάνει καλά τη δουλειά του. Με άλλα λόγια, δεν είναι ούτε μεγαλοφυής ούτε κτήνος (ούτε Λεονάρδο ούτε Ραίμ).

Ας το καταλάβουμε επιτέλους. Η ομοφυλοφιλία είναι μια μορφή έρωτα όπως και η καθιερωμένη: ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη· με τις ίδιες δυνατότητες για πράγματα μεγαλειώδη, συγκινητικά, μελαγχολικά, γκροτέσκα ή χυδαία, όπως και ο έρωτας ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα. Υπήρξαν εποχές όπου σε ορισμένα μέρη ο έρωτας αυτός ήταν πολύ διαδεδομένος. Από πολλούς θεωρήθηκε «απρεπής» ενώ από ανθρώπους κουτούς, «αμαρτωλός». Ένας πολύ μεγάλος αριθμός αντρών και γυναικών τον γνώρισαν στη διάρκεια της ζωής τους· ένας σχετικά μικρός αριθμός δεν γνώρισε άλλον εκτός από αυτόν. Πρόκειται για τους ανθρώπους εκείνους που είναι αποκλειστικά ομοφυλόφιλοι, για ανθρώπους δηλαδή που δεν κατέληξαν στην ομοφυλοφιλία επειδή παρασύρθηκαν ή λόγο συνήθειας, αλλά επειδή γεννήθηκαν έτσι. Τον τύπο αυτό τον συναντούμε παντού, θα έλεγα συχνότερα στις αγγλοσαξονικές χώρες, στη Γερμανία και την Αγγλία, ενώ στην Ανατολή θεωρείται φυσιολογικός ο αμφιφυλόφιλος άντρας, που του αρέσουν οι νεαροί όσο και οι γυναίκες. Όμως μπορεί να πιστεύει κανείς ακόμη πως οι αποκλειστικά ομοφυλόφιλοι αποτελούν ενιαία κατηγορία ανθρώπων; Η όχι και τόσο επιτυχημένη διατύπωση «το τρίτο φύλο» οδήγησε σ’ αυτήν την πέρα για πέρα αφελή παρεξήγηση. Ανάμεσα στους αποκλειστικά ομοφυλόφιλους υπάρχουν όλων των ειδών οι τύποι από τον παρακμιακό εστέτ ως τον άξεστο χωρικό. Δεν υπάρχουν μόνο «ενεργητικοί» ή μόνο «παθητικοί» ομοφυλόφιλοι, αλλά όλες οι μορφές του ενεργητικού και του παθητικού, με όλες τις λεπτές αποχρώσεις ανάμεσά τους.

 

Οι καταραμένοι La caduta degli dei (1969) του Visconti Visconti

 

Η ομοφυλοφιλία ήταν ευρύτατα διαδεδομένη σε αυστηρά στρατιωτικά κράτη (Σπάρτη, Πρωσία), όσο και σε παρηκμασμένες κοινωνίες, όπου οι άνθρωποι είχαν πολύ εκλεπτυσμένα γούστα (στη Ρώμη της παρακμής ή στο Παρίσι και το Λονδίνο του τέλους του περασμένου αιώνα). Αλλά και σε εποχές μεγάλης άνθησης και ακμής, όπως στην Αθήνα των κλασικών χρόνων ή στην περίοδο της Αναγέννησης. Σε κάθε εποχή υπήρξαν εκατοντάδες μορφές ομοφυλόφιλων, συχνότατα πολύ χαμηλού επιπέδου. Όμως δεν χωράει αμφιβολία πως στην ιστορίας της ανθρωπότητας ένας σχετικά μεγάλος αριθμός από μεγαλοφυΐες (κάθε μορφής και κάθε είδους), προτιμούσε αυτή τη μορφή έρωτα –για ποικίλους λόγους, που την πολυπλοκότητά τους δεν θέλουμε να θίξουμε εδώ. Τους ανθρώπους αυτούς τους ονομάζουν συχνά, με μια δόση φιλισταϊκής, στενόμυαλης και μικροαστικής συμπόνιας, «δυστυχείς» -και είναι πιθανόν η ζωή κάποιου που αγαπάει αγόρια, εφήβους ή νεαρούς άνδρες να είναι πλουσιότερη σε βάσανα, μπερδέματα απογοητεύσεις, πίκρες, μοναξιά και διαψεύσεις από εκείνη κάποιου που θεωρείται φυσιολογικός. Όμως όλη αυτή η δυστυχία οδηγεί άλλοτε σε δακρύβρεχτη μεμψιμοιρία, άλλοτε σε ακραία απελπισία και άλλοτε στη δημιουργία μεγάλων έργων. Η μορφή αυτή του έρωτα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ολομόναχος ο εκάστοτε φορέας της, δεν έχει προκαλέσει στον κόσμο μεγάλα κακά. Αντίθετα, πρόσφερε χαρά και ευτυχία μέσω των πολλών έργων τέχνης, που δεν χάνουν διόλου σε λάμψη και δύναμη επειδή γεννήθηκαν μέσα σε βάσανα και πόνους –όπως κάθε μεγάλη δημιουργία άλλωστε.

Όλα αυτά είναι γνωστά; Τα γνωρίζουμε από καιρό; Κι όμως. Στη χώρα που θα θέλαμε να θεωρούμε ως την πλέον φιλελεύθερη και προοδευτική στον κόσμο, η μορφή του έρωτα για την οποία μιλούμε, αντιμετωπίστηκε πρόσφατα με τον πιο απάνθρωπο τρόπο. Αφήστε που σε όλες τις αριστερές εφημερίδες άρχισαν ήδη να δημοσιεύονται ανόητα αστεία για πισινούς κτλ., ενώ την ίδια στιγμή η αστυνομία του Βερολίνου κάνει νυχτερινές εφόδους για να συλλάβει ομοφυλόφιλους που κατόπιν στέλνονται σε στρατόπεδα εργασίας.

 

Οι καταραμένοι La caduta degli dei (1969) του Visconti Visconti

 

Για τους Ναζί δεν είναι περίεργο που από τη μια σχηματίζουν ομάδες ομοφυλόφιλων και από την άλλη τους κλείνουν στις φυλακές, τους ευνουχίζουν και τους δολοφονούν. Όμως από την Αριστερά θα περίμενε κανείς μια στάση περισσότερο αντικειμενική. Κι όμως, στον τομέα αυτόν τουλάχιστον, είναι προκαλυμμένη με έναν τρόπο απερίγραπτα μικροαστικό. Και τούτο, επειδή, συμβαίνει συχνά, νέοι άνθρωποι που ζουν μέσα σε στρατόπεδα, να πλαγιάζουν μεταξύ τους. Όποιος επιθυμεί, μπορεί να πληροφορηθεί αν υπήρξαν τέτοια κρούσματα σε προλεταριακές αριστερές οργανώσεις. Η απάντηση θα ξαφνιάσει όλους εκείνους που πιστεύουν πως η ομοφυλοφιλία συνδέεται μόνο με το φασισμό. Εκείνο που πρέπει να στηλιτεύουμε και να καταδικάσουμε είναι η ιδέα των στρατοπέδων, όχι το αυτονόητο γεγονός ότι εκεί θα υπάρχουν και ομοφυλόφιλοι ή άλλοι που απλώς «συμμετέχουν». Οι οργανώσεις έχουν πάντα ομοφυλοφιλικό χαρακτήρα, και ο φασισμός στηρίζεται σε αυτό ακριβώς το σύστημα των οργανώσεων. Ας αφήσουμε κατά μέρος το ερώτημα για το αν κάποιος που είναι πραγματικά ομοφυλόφιλος έλκεται από την ιδέα των οργανώσεων· στην ουσία επιζητεί την μοναξιά, είναι συνεσταλμένος και κατηγορείται για αντικοινωνικότητα. Όμως ακόμα και αν υποθέσουμε πως όλοι οι ομοφυλόφιλοι επιζητούν τις κλειστές αντρικές κοινότητες, και πως όλες οι κλειστές αντρικές κοινότητες έχουν ομοφυλοφιλικό χαρακτήρα, εκείνο που έχει σημασία είναι το πνεύμα που διέπει μια ομάδα, όχι ο ερωτικός ιστός που τη συντηρεί. Μια οργάνωση πρέπει οπωσδήποτε να έχει φασιστικό ή αντιδραστικό χαρακτήρα; Μα και ο Γουώλτ Γουίτμαν ονειρευόταν μια κλειστή αντρική κοινωνία, όπου θα κυριαρχούσε ο έρωτας: μια παγκόσμια κοινότητα φλογερών συντρόφων. Όμως παράλληλα ήταν αυτός που κραύγαζε; «Για σένα, ω δημοκρατία». Εδώ βλέπουμε να γεννιέται το ένθερμο δημοκρατικό πνεύμα, μέσα από το ομοερωτικό πάθος. Όπως στον Στέφαν Γκεόργκε³ αναδύεται το αριστοκρατικό πνεύμα στην πιο σοβαρή και γνήσια μορφή του.

 

Οι καταραμένοι La caduta degli dei (1969) του Visconti Visconti

 

Και επανερχόμαστε, όπως είναι φυσικό, στο θέμα του «φύρερ». Πιστεύω πως η θεοποίηση του προσώπου του έχει συνειδητά ή ασυνείδητα ομοφυλοφιλικό χαρακτήρα. Αν ρωτήσετε ένα νεαρό της χιτλερικής νεολαίας, που έχει σχέσεις με μια κοπέλα αν ποθεί ερωτικά τον «φύρερ», εκείνος θα γελάσει ή θα φερθεί σαν να τον έχετε προσβάλει. Η αντίδραση αυτή δεν αποκλείει τις ασυνείδητες επιθυμίες, που ενίοτε είναι υπαρκτές. Πάντως το κρίσιμο ερώτημα παραμένει και εδώ: ποιος φύρερ λατρεύεται με αυτόν τον τρόπο; Έχουν λησμονήσει οι μαρξιστές ότι το δόγμα και ο τύπος του αρχηγού που εμείς πολεμούμε κυρίως, καθορίζεται από οικονομικές παραμέτρους; Και πως ο Χίτλερ που ασφαλώς λατρεύεται πολύ περισσότερο από γυναίκες μικροαστές και μάλιστα με τρόπο φλογερό και υστερικό, παρά από στρατιώτες και θηλυπρεπείς άντρες- δεν αναρριχήθηκε στην εξουσία επειδή «η γερμανική νεολαία μολύνθηκε από το μικρόβιο της ομοφυλοφιλίας». Αλλά επειδή ο Τυσσέν⁴ διέθετε πολλά χρήματα και επειδή τα πληρωμένα ψέματα δημιούργησαν σύγχυση στα μυαλά των πεινασμένων;

Καταβάλλεται η προσπάθεια να γίνει ο ομοφυλόφιλος ο αποδιοπομπαίος τράγος, ένα είδος «Εβραίου» των αντιφασιστών, και αυτό είναι αηδιαστικό. Όταν έχει κανείς τις ίδιες ερωτικές προτιμήσεις με μια ομάδα ληστών, δεν σημαίνει πως και ο ίδιος είναι ληστής. Επισημαίνοντας αυτή την ολοφάνερη αλήθεια δεν παραβιάζω ανοιχτές πόρτες. Από πολλές συζητήσεις που παρακολούθησα, καθώς και από την ανάγνωση ευτελών δημοσιευμάτων στον Τύπο, αποδεικνύεται πως μια τέτοια επισήμανση είναι, δυστυχώς, αναγκαία.

Η ομοφυλοφιλία δεν πρέπει «να εξαφανισθεί». Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε η ανθρωπότητα θα γινόταν φτωχότερη, γιατί στο κομμάτι αυτό που θα έλειπε, χρωστάει κάτι το ανυπολόγιστα πολύτιμο. Η έννοια ενός νέου ουμανισμού –για την πραγματοποίηση του οποίου απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επικράτηση του σοσιαλισμού- πρέπει να χαρακτηρίζεται όχι μόνο από την ανοχή μας για καθετί ανθρώπινο που δεν ενοχλεί υπερβολικά την κοινότητα, αλλά και από την αγάπη μας προς αυτό που η ενσωμάτωση και αξιοποίησή του θα το καταστήσει ωφέλιμο στην κοινωνία.

 

Σημειώσεις:

---

1. Η φράση του Μαξίμ Γκόργκι στην οποία αναφέρεται ο Μαν, υπάρχει σε άρθρο του στην Πράβδα της 23 Μαΐου 1934 και έχει ως εξής: «Στην χώρα όπου την εξουσία ασκεί με επιτυχία το γενναίο προλεταριάτο, η ομοφυλοφιλία που διαφθείρει τη νεολαία αντιμετωπίζεται ως έγκλημα και χρήζει τιμωρίας, τη στιγμή όπου κάνει θραύση στην πολιτισμένη χώρα των ποιητών των φιλοσόφων και των μουσικών [την Γερμανία] όπου δεν αποτελεί παράπτωμα. Κυκλοφορεί μάλιστα και ένα σύνθημα που κρύβει πολύ σαρκασμό: “Εξαφανίστε τους ομοφυλόφιλους και θα εξαφανιστεί και ο φασισμός”»

2. Ο αρχηγός των SA (Sturn Abteilung), μιας ακραίας ριζοσπαστικής εφημερίδας των εθνικοσοσιαλιστών, δολοφονήθηκε στις 30 Ιουνίου 1934 στη Γερμανία, μαζί με άλλα στελέχη της ίδιας κομματικής οργάνωσης. Πίσω από αυτή τη δολοφονική ενέργεια κρυβόταν ένας φοβερός αγώνας εξουσίας ανάμεσα σε αντίπαλες ομάδες που δρούσαν στους κόλπους των Ναζί. Σύμφωνα νε την επίσημη εκδοχή, επρόκειτο για ένα χτύπημα σε μια κλίκα «ομοφυλόφιλων συνωμοτών», γιατί ήταν γνωστό πως ο Ραίμ ήταν ομοφυλόφιλος.

3. Stefan George (1868-1933). Μεγάλος Γερμανός λυρικός ποιητής, στον οποίο οφείλεται η αναβίωση της γερμανικής ποίησης στα τέλη του 19 αιώνα.

4. Fritz Thyssen (1873-1950). Μέλος της οικογένειας Τύσσεν, που η τεράστια περιουσία της βασίστηκε στην αυτοκρατορία σιδήρου και χάλυβα· ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Φριτς Τύσσεν οργάνωσε την συνάντηση των γερμανών βιομηχάνων στις 26 Ιανουαρίου 1933, όπου ο Χίτλερ ανέπτυξε το πρόγραμμά του. Για την άνοδό του στην εξουσία ο Τύσσεν διέθεσε 3.000.000.000 μάρκα.

Κλάους Μαν, Ομοφυλοφιλία και φασισμός, μτφ. Αλέξανδρος Ίσαρης εκδόσεις Άγρα στη σειρά «Ο ΑΤΑΚΤΟΣ ΛΑΓΟΣ». Αθήνα 1998.