Δεκαοχτώ
χρόνια χωρίς το Μάνο...
Το
βιογραφικό σημείωμα που ακολουθεί,
συνέθεσε και δακτυλογράφησε ο Μάνος
Χατζιδάκις στις 18 Νοεμβρίου 1979, για τις
ανάγκες ενός προγράμματος επικείμενης
συναυλίας, «αυτοβιογραφούμενος σε τρίτο
πρόσωπο» -όπως προσθέτει με κέφι:
«Ο
Μάνος Χατζιδάκις –σαφώς με ιώτα κι όχι
με ήτα, όπως το συνηθίζουν πολλοί-
γεννήθηκε στην Ξάνθη, την διατηρητέα
απ’ το υπουργείο Πολιτισμού κι όχι στην
άλλη την φρικτή, που κτίστηκε μεταγενέστερα
από τους νεώτερους.
Γεννήθηκε
λοιπόν ημέρα Τρίτη, 10 το βράδυ, 23 Οκτωβρίου
του 1925. Κι απ’ το ’31 ζει στην Αθήνα,
μελετώντας παράλληλα τον έρωτα, την
αντίσταση και την ποιητική λειτουργία
των καιρών.
Η
κατοχική περίοδος τού συνειδητοποίησε
πως δεν χρειαζόταν τα μαθήματα της
Μουσικής, γιατί τον καθιστούσαν
αισθηματικά ανάπηρο και τον απομάκρυναν
ύπουλα από τους αρχικούς του στόχους
που ήσαν, να διοχετευθεί, να επικοινωνήσει
και να εξαφανισθεί. Γι’ αυτό και τα
σταμάτησε, τα μαθήματα, ευθείς μετά την
κατοχή, σαν ήρθε η απελευθέρωση.
Συνήλθε
αμέσως και άρχισε να γράφει τόνους
Μουσικής, για το θέατρο, για τον
κινηματογράφο και για τον χορό. Παράλληλα
έγραψε πάρα πολλά τραγούδια, περίπου
τρεις χιλιάδες μέχρι στιγμής, μες στα
οποία ξεχωρίζουνε αυτά που περιέχει
ετούτ’ η συναυλία.
Το
1966 βρέθηκε στην Αμερική. Και επειδή
χρωστούσε στην εφορία κάπου τριάμιση
εκατομμύρια δραχμές, αναγκάστηκε να
παραμείνει στο εξωτερικό ίσαμε να τα
εξοφλήσει. Τα εξόφλησε το ’72 κι επέστρεψε
αμέσως στην Αθήνα, όπου κατασκευάζει
καφενείον ονομαζόμενο "Πολύτροπον".
Το
1975 αρχίζει μια διάσημη περίοδός του που
θα τη λέγαμε "υπαλληλική περίοδο" μες
την οποία αγωνίζεται να επιβιώσει πότε
στην ΕΡΤ και πότε στο υπουργείο Πολιτισμού.
Αυτό
το ρεσιτάλ είναι ένα κορύφωμα του καλού
του γούστου και το χαρίζει αποκλειστικά
στους φίλους του».
Για
τη ΜΟΥΣΙΚΗ:
Δεν
είναι καιρός να αποκαλυφθεί η πλάνη από
μια επιρροή της μουσικής που σκέφτεται;
Δεν
είναι καιρός να σταματήσουν οι νευρικές
αντιδράσεις μιας πλούσιας σε ήχους
μουσικής;
Πώς
να επανέλθουμε στο απέριττο τραγούδι;
Ποιοι κανόνες θα δεσπόζουν για να πετύχει
η αφαίρεση του περιττού, η αφαίρεση του
φιλολογικού, η αφαίρεση του περίτεχνου,
η αφαίρεση του ιδιότυπου και εθνικού
από μια μελωδική γραμμή που προορίζεται
να φέρει σ’ επικοινωνία ανομοιογενείς
ομάδες επί γης ή γήινους με εξωγήινους
εκπροσώπους;
Τέλος,
ποια είναι η ανάγκη της μουσικής σήμερα;
Για
τη ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:
Η
ποίηση μπορεί να γράφεται πλέον με
αριθμούς ή να ελέγχεται η δομής της από
την αντοχή που επιδεικνύουν οι τοίχοι
απέναντι στους στοίχους;
Βιολογικά,
μπορούμε να οραματιστούμε την καθιέρωση
και οριστικοποίηση μορφική του δυαδικού
μας περιεχομένου, δηλ. μπορούμε να ‘μαστε
μαζί και ο άντρας και η γυναίκα και το
συμπλήρωμά μας να ‘ναι ανθρώπινο κι
όχι η διάθεση μας σα μισοί να επιζητούμε
το άλλο μισό.
Για
τις ΤΕΧΝΕΣ:
Η
αναζωογόνηση των πόλεων
Ο
ήχος και η πόλη
Ο
αέρας και η πόλη
Πως
θα τοποθετηθούν οι εικαστικές τέχνες
στον τόπο και το χρόνο χωρίς τη δέσμευση
από σχήματα και φόρμες του παρελθόντος;
Μπορεί
η ζωγραφική ν’ αποκτήσει ροή, χρονική
διάρκεια και να χάνεται αποτυπώνοντας
μόνο τη διάβασή της, και μπορεί η ενέργειά
της αυτή να επηρεάζει π.χ. τις συγκοινωνίες;
Για
την ΠΟΛΙΤΙΚΗ:
Η
αλήθεια σα μέσο στην πολιτική ή κοινωνική
σκοπιμότητα. Κατά πόσο η αλήθεια
εξυπηρετεί την πολιτική και ποια είναι
η ηθική των σημερινών κοινωνικών
συστημάτων –συντηρητικών και προοδευτικών;
Από
την ώρα που η πολιτική παραδέχεται την
ανάγκη ενός συστήματος, δεν επιτελείται
μια εξομοίωση και μια ισοπέδωση τω
πολιτικών ρευμάτων;
Δημήτρης Καλοκύρης:
Πλώρη στον Εωσφόρο, Εκδόσεις Νεφέλη,
Αθήνα, 2001